es
impudicus
et uorax et aleo.
Latin - Catullus
7 _struentem_ Ribbeck
8 _irruminatione_ ?
9 _atqui si_ scripsi ex eo quod Caesenas habet _atque qui si_:
_atque id si_ AC: _atque ipsi_ ?
10 _id_ om. BLa1 || _esuri? re_ O: _exurire_ GRDBLa1
11 _mellitus_ Hand: _me me_ ? : _ieiunus_ Huschke: _meus mei_
Schwabe
12 _desinat_ ? : _desinas_ AC
13 _ne_ ed. pr. : _nec_ ? : _nei_ Baehrens _irrumatus_ ed. pr. :
_irruminatus sum_ ?
XXII
Suffenus iste, Vare, quem probe nosti,
homo est uenustus et dicax et urbanus,
idemque longe plurimos facit uersus.
puto esse ego illi milia aut decem aut plura
perscripta, nec sic ut fit in palimpsesto 5
relata: cartae regiae, noui libri,
noui umbilici, lora rubra, membrana
derecta plumbo, et pumice omnia aequata.
haec cum legas tu, bellus ille et urbanus
Suffenus unus caprimulgus aut fossor 10
rursus uidetur: tantum abhorret ac mutat.
hoc quid putemus esse? qui modo scurra
aut siquid hac re tersius uidebatur,
idem infaceto est infacetior rure,
simul poemata attigit, neque idem umquam 15
aeque est beatus ac poema cum scribit:
tam gaudet in se tamque se ipse miratur.
nimirum idem omnes fallimur, neque est quisquam
quem non in aliqua re uidere Suffenum
possis. suus cuique attributus est error: 20
sed non uidemus manticae quod in tergo est.
XXII cum XXI continuant GO sine interstitio, adiecto tamen quod
nouum carmen indicet: _AD VARVM_ marg. G, RVenABD: _AD VARIVM_ C
3 _idemque al. itemque_ G
4 _puto esse ego_ GORVenLa1: _puto ego esse_ BCDh || _milia_ O:
_millia_ G
5 _sic_] _sit_ ? || _palmisepto_ (_-seto_ BLa1 ? : _? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
_ Marcilius
6 _noue_ ? : _nouem_ Dah: _nouei_ Lachm.
7 _membrana_ Auantius: _membran(a)e_ ? , Munro
8 _derecta_ Statius: _detecta_ ?
10 _capri. mulgus_ GRVen
11 _abhoret_ O: fortasse _aberrat_
13 _ac re_ O: _aut re_ cod. Ashburneri: fort. _aure_ ||
_tersius_ uel _tertius_ Peiper, Munro: _tristius_ ? : _tritius_
ed. Iunt. 1503: _scitius_ L. Mueller: _strictius_ uel _crispius_
ego
14 _in faceto est in faceto rure_ GOR: _infacet rure_ A:
_infaceti'_ C
15 _neque idem_ G: _uel neque nec idem_ Oh
16 _ac_ h: _ah_ ABDLa1a: _ha_ GORVen || _cum_] _tum_ R
17 _tamque_] _tamquam_ DGOh
18-20 _omnes fallimur. . . error_ extant apud Hieremiam Iudicem de
Montagnone, Part. II (I) 3. 8, ed. Ven. 1505; 19-21 in Flor.
Moral. Auctorit. II. 3, qui liber scriptus est anno 1329 Veronae
18 _neque est_ GRVen: _nec est_ O
21 _uidentur_ codex Monacensis Porphyrionis ad Hor. S. ii. 3.
299; legitne Porphyrion _uidetur_?
XXIII
Furei, cui neque seruos est neque arca
nec cimex neque araneus neque ignis,
uerum est et pater et nouerca, quorum
dentes uel silicem comesse possunt,
est pulcre tibi cum tuo parente 5
et cum coniuge lignea parentis.
nec mirum: bene nam ualetis omnes,
pulcre concoquitis, nihil timetis,
non incendia, non graues ruinas,
non facta impia, non dolos ueneni, 10
non casus alios periculorum.
atqui corpora sicciora cornu
aut siquid magis aridum est habetis
sole et frigore et esuritione.
quare non tibi sit bene ac beate? 15
a te sudor abest, abest saliua,
mucusque et mala pituita nasi.
hanc ad munditiem adde mundiorem,
quod culus tibi purior salillo est,
nec toto decies cacas in anno, 20
atque id durius est faba et lapillis,
quod tu si manibus teras fricesque,
non umquam digitum inquinare posses.
haec tu commoda tam beata, Furi,
noli spernere nec putare parui, 25
et sestertia quae soles precari
centum desine: nam satis beatu's.
XXIII _AD FVRIVM_ ? : spatium unius uersus in O
1 _Furei_ (_? _ Ven) ? quod non ausus sum immutare: _Furi_ a ||
_seruos_ Statius: _seruo al. seruus_ GRVen: _seruo_ OBCLa1
2 _cimex animal neque_ GR: _cimex al. neque_ O
5, 8 _pulcre_ GORVen
6 _linea_ B: num _iuncea_? cf. Goetz Thes. Gloss. p. 611
7 _n? c? _ (suprascr. _i_) G: _ne al. nec_ RVen: _ne_ OABCLa1:
_ni_ Dh || _ualetis . ? . om? s_ B
9 _ruinas_ GD: _minas_ ORVenABCh
10 _fac? ta_ G: _fata_ D: _furta_ Haupt
12 _aut qui_ ? : _ut qui_ Statius
13 _aridum magis est_ ?
15 _sit_ O: _si_ ?
16 _abest_ O semel
17 _mucusque_ a: _muccusue_ (_muc-_ B, _muct-_ O) ? ||
_pic? tuita_ G
19 _culus al. cuius_ GVen: _cuius al. culus_ RC: _cuius_ O
21 _lupillis_ Gulielmius
22 _friesque_ Baehrens
23 _posses_ ? : _possis_ Froehlich: _posseis_ Baehrens
24 _haec tua_ ? || _furi_ codd.
26 _sesterciaque_ O
27 _satis beatu's_ Bergk: _satis beatus_ ? : _sat es beatus_ ed.
Calpurn. 1481
XXIV
O qui flosculus es Iuuentiorum,
non horum modo, sed quot aut fuerunt
aut posthac aliis erunt in annis,
mallem diuitias Midae dedisses
isti, qui neque seruos est neque arca, 5
quam sic te sineres ab illo amari.
'qui? non est homo bellus? ' inquies. est:
sed bello huic neque seruos est neque arca.
hoc tu quam lubet abice eleuaque:
nec seruom tamen ille habet neque arcam. 10
XXIV cum XXIII continuant codices, nullo spatio relicto
1 _es_] _est_ ?
2 _quod_ GORVen
4 _Midae dedisses_ Voss: _mi dededisses_ O: _mi ededisses_
Paris. 7989 m. pr. : _mi dedisses_ ?
5 _qui_ OAC: _qui al. cui_ GR || _neque al. nec_ G: _nec al.
neque_ R
5, 8 _seruos_] _seruus_ ?
7 _quid_ O
9 _hec_ G: _nec_ D || _qua lubet_ G: _quamlubet al. qua_ Ven
10 _seruom_] _seruum_ ?
XXV
Cinaede Thalle, mollior cuniculi capillo
uel anseris medullula uel imula oricilla
uel pene languido senis situque araneoso,
idemque, Thalle, turbida rapacior procella,
cum diua ? mulier aries? ostendit oscitantes, 5
remitte pallium mihi meum, quod inuolasti,
sudariumque Saetabum catagraphosque Thynos,
inepte, quae palam soles habere tamquam auita.
quae nunc tuis ab unguibus reglutina et remitte,
ne laneum latusculum manusque mollicellas 10
inusta turpiter tibi flagella conscribillent,
et insolenter aestues, uelut minuta magno
deprensa nauis in mari, uesaniente uento.
XXV _AD TALL_(_TAL_ B)_VM_ ? : nullum interstitium in O
1 _talle_ ? : _tale_ Par. 7989
2 _medullula_ O: _medulla_ cett. || _oricilla_ (_auricilla_)
Scaliger: _moricilla_ GBDa: _moricula_ OACLa1: _moricula al.
moricilla_ RVen
3 _arancoroso al. araneoso_ GRVenB
5 _cum_ (_cu? _ G) _diua mulier_ (_? _ O) ? : _conuiua_ Boehme ||
_aries_ O: _alios al. aues uel aries_ G: _aues al. aries uel
alios_ R || _munerarios_ Lachm. : _mulierarios_ Haupt:
_mulicurios_ Clayton: _manulearlos_ Phillimore: _conclaue cum
uicarios_ Munro || _ostend? t_ (suprascr. _i_) G: _ostendet_ ODh:
fortasse _cum laeua munerarios offendit oscitantes_
7 _saethabum_ G: _sathabum_ OABCDLa1a
8 _inepteque_ O
10 _natesque_ Scaliger
11 _inusta_ ed. Calpurn. 1481: _insula_ ? : _inlusa_ Scaliger
_conscribilent_ ? : _conscribilent flagella_ Turnebus:
_consigillent_ Muretus
12 _minuta_ h et Caesenas, uterque saec. xv. exeuntis:
_inimica_ ?
13 _deprensa_ Oh: _deprehensa_ ?
XXVI
Furi, uillula nostra non ad Austri
flatus opposita est neque ad Fauoni
nec saeui Boreae aut Apheliotae,
uerum ad milia quindecim et ducentos.
o uentum horribilem atque pestilentem! 5
XXVI _AD FVRIVM_ ? : in O interstitium non est
1 _Furi_ codd. || _uestra_ O et Caesenas
2 om. O || _fauonii_ ?
3 _apheliot(a)e_ ? : _apeliotae_ Lachm.
XXVII
Minister uetuli puer Falerni
inger mi calices amariores,
ut lex Postumiae iubet magistrae
ebriosa acina ebriosioris.
at uos quo lubet hinc abite, lymphae, 5
uini pernicies, et ad seueros
migrate. hic merus est Thyonianus.
XXVII _AD PINCERNAM SVVM_ ? : in O interstitium non est
2 _ingere_ codices praeter B: _iungere_ B: _inger_ tres codices
Gelli vi. 20. 6: _inger_ ? ? ? ? ? ? ? ? ? Thes. Gloss. p. 576 Goetz
3 _postumie_ O: _posthumie_ GRVen
4 _ebriosa acina_ Parthenius: _ebrios(a)e_ ? et codices Gelli
_acino_ ? nisi quod habent _acine_ AC: _ebrioso acino_ Munro,
Schwabe, Giri
5 _ad_ Oh || _quo lubet_ Caesenas: _quod iubet_ ?
7 _thi. _ GORVen
XXVIII
Pisonis comites, cohors inanis,
aptis sarcinulis et expeditis,
Verani optime tuque mi Fabulle,
quid rerum geritis? satisne cum isto
uappa frigoraque et famem tulistis? 5
ecquidnam in tabulis patet lucelli
expensum, ut mihi, qui meum secutus
praetorem refero datum lucello.
o Memmi, bene me ac diu supinum
tota ista trabe lentus irrumasti. 10
sed, quantum uideo, pari fuistis
casu: nam nihilo minore uerpa
farti estis. pete nobiles amicos.
at uobis mala multa di deaeque
dent, opprobria Romulei Remique. 15
XXVIII _AD VERAN(N)IVM ET FABVLLVM_ ? : nullum spatium in O
2 _apti sarcinulis et expediti_ Wakefield
6 _ecquidnam_ a: _et quid nam_ ? : _ut quidnam_ A et Santenianus
|| Post _lucelli_ signum interrogationis habent GRVenLa1
Inter 6, 7 lacunam statuit B. Schmidt
7 _sequtus_ R
9-10 a u. 8 pendere ratus est Alex. Guarinus, et sic Lachm. et
complures recentiorum
9 _o mem mi_ OB et codex Ashburneri: _o m? em mi_ R: _omnem mi_
GVenLa1Da
10 _trahe_ BGRVen nondum mutati || _tentus_ Voss
11 _pari_ Oah: _parum al. pari_ GRVenB || _fuisti_ GODPhil.
12 _uerpa_ Laur. 33. 12: _urpa_ O: _uerba al. uerpa uel urpa_
RVen: _uerba_ G cum plerisque
14 _nobis al. uobis_ R: _uobis al. nobis_ GVen: _nobis_ OABLa1
15 _oprobria_ O: _obpr. _ GRVen et plerique || _Romulei_ codd.
quod immutare nolui
XXIX
Quis hoc potest uidere, quis potest pati,
nisi impudicus et uorax et aleo,
Mamurram habere quod Comata Gallia
habebat uncti et ultima Britannia?
cinaede Romule haec uidebis et feres? 5
et ille nunc superbus et superfluens
perambulabit omnium cubilia,
ut albulus columbus aut Adoneus?
cinaede Romule haec uidebis et feres?
es impudicus et uorax et aleo. 10
eone nomine, imperator unice,
fuisti in ultima occidentis insula,
ut ista uostra diffututa mentula
ducenties comesset aut trecenties?
quid est alid sinistra liberalitas? 15
parum expatrauit an parum elluatus est?
paterna prima lancinata sunt bona;
secunda praeda Pontica, inde tertia
Hibera, quam scit amnis aurifer Tagus.
? hunc Gallie timet et Britannie. ? 20
quid hunc malum fouetis? aut quid hic potest
nisi uncta deuorare patrimonia?
eone nomine ? urbis opulentissime?
socer generque, perdidistis omnia?
XXIX _IN_ (_AD_ A) _ROMVLVM CATHAMITVM_ ? : nullum spatium in O
1, 2 extant apud Quintil. ix. 4. 141
3 Plin. H. N. xxxvi. 48 hic namque est Mamurra Catulli
Veronensis carminibus proscissus, quem, ut res est, domus ipsius
clarius quam Catullus dixit habere quidquid habuisset Comata
Gallia. || _Mammurram_ C: _nam murram_ ?
4 _uncti_ Faernus: _cum te_ ? || _ante_ Statius
7 _perambulauit_ ? , corr. a
8 _Adoneus_ Statius: _ydoneus_ GOa: _idoneus_ RVen et plerique:
_haut idoneus_ Sillig: _haut idonius_ malim, pro comparatiuo
accipiendum
13 _uestra_ Da: _nostra_ ? || _diffututa_ D Caesenas et corr. B:
_diffutura_ ? : _defututa_ Lachm.
14 _comeset_ G: _comeset_ (suprascr. _s_) R: _comerset_ O
15 _alid_ Statius: _alit_ ? : _ait_ Da
16 _expatr. ]_ cf. _expatrauit ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? _ Goetz Thes. Gloss. p. 416
17 _prima_ ed. Trinc. Auantii: _primum_ ?
19 _libera_ O || _quem_ Paris. 7989 et Bodl. Lat. Class. e. 15
|| _scit_ O: _sit_ ? || _amni_ (_anni_ CLa1) ? : _annis_ Bodl.
Lat. Class. e. 15
20 sic ? : _timete Galliae, hunc time Britannia_ Haupt: _et
huicne Gallia et metet Britannia? _ Munro: _sciuntque Galliae
ultimam et Britanniae_ Birt: fort. _Ruina Galliae est, erit
Britanniae_
21-4 post 10 transponebat Mommsen
21 _hic_] _hinc_ GORVenCD
23 _uerbis_ D: _urbes_ a et Bodl. Lat. Class. e. 15 || _urbis o
piissime_ Lachm. : _orbis o piissimei_ Haupt: _urbis oppidissime_
Heyse: _urbis ob luem ipsimae_ Munro: immo _suae_ h. e. propter
eum qui lues et belues (Goetz Thes. Gloss. p. 136) est urbis
suae Formiaram: _o bis improbissimi_ E. M. Thompson
24 _gener socerque_ Verg. Catalept. iii. 6
XXX
Alfene immemor atque unanimis false sodalibus
iam te nil miseret, dure, tui dulcis amiculi?
iam me prodere, iam non dubitas fallere, perfide?
. . . . . . . .
. . . . . . . .
nec facta impia fallacum hominum caelicolis placent.
quae tu neglegis ac me miserum deseris in malis. 5
eheu quid faciant, dice, homines cuiue habeant fidem?
certe tute iubebas animam tradere, inique, me
inducens in amorem, quasi tuta omnia mi forent.
idem nunc retrahis te ac tua dicta omnia factaque
uentos irrita ferre ac nebulas aereas sinis. 10
si tu oblitus es, at di meminerunt, meminit Fides,
quae te ut paeniteat postmodo facti faciet tui.
XXX _AD ALPHENVM_ (_ALF. _ BLa1) ? : in C interstitium non est
Carmen _? ? ? ? ? ? ? _ decurrere, non ut Lachm. ed. 2 per strophas
quaternorum, neque ut Bluemner ternorum, censeo. Bluemner uersus
sic distribuebat 1. 2. 3. 6. 7. 8. 9. 10. 5. 4. 11. 12.
1 _Alfene_ A: _Alphene_ ? || _salse_ GOR: _s/lse_ Ven
2 _nihil_ (_nichil_ G) ?
3 _iam me prodere iam non me dubitas f. p. _ ? : _i. m. p. iam me
non d. f. p. _ AD
Post hunc u. duos ego et Otto credimus excidisse
4, 5 post 12 transponebat Lachm.
4 _haec_ a
5 _quae_] _quos_ Froehlich, Giri: _quis_ (abl. ) Richards: _quom_
Munro apodosin faciens u. 6; cf. Weber Quaest. Cat. p. 137 ||
_negligis_ ?
6 _o heu_ ? || _dice_ scripsi: _dico_ ? : _dic_ ed. Trinc.
Auantii || _cui ne_ ?
7 _tu te_ GRVen || _me_ add. Auantius: om. ?
8 sic h: _quasi omnia_ (om. _tuta_) O: _quasi omnia tuta_ cett.
9 _idem_ Oah Laur. 33. 12: _inde_ GACDLa1: _inde al. idem_ RBVen
10 _uentos_ ACah: _uento_ GORBLa1D
11 sic ? nisi quod _ut dii_, non _at di_ habent: _at dii
meminerunt at meminit fides_ codex Add. 11,674 Musei Britannici:
_meminere, at_ Muretus
XXXI
Paene insularum, Sirmio, insularumque
ocelle, quascumque in liquentibus stagnis
marique uasto fert uterque Neptunus;
quam te libenter quamque laetus inuiso,
uix mi ipse credens Thuniam atque Bithunos 5
liquisse campos et uidere te in tuto.
o quid solutis est beatius curis?
cum mens onus reponit, ac peregrino
labore fessi uenimus larem ad nostrum,
desideratoque acquiescimus lecto. 10
hoc est quod unum est pro laboribus tantis.
salue o uenusta Sirmio atque hero gaude;
gaudete uosque o Lydiae lacus undae;
ridete quidquid est domi cachinnorum.
XXXI _AD SIRMIVM INSVLAM_ ? : in O primae litterae P caerulea nota
adficta est
1 _Sirinio_ GO
3 _nept? nus_ GRDVen
4 _libenter_ Dah: _libente_ ?
5 _mihi_ ? || _crederis al. credens_ G: _crederis_ D || _Thuniam
atque Bithunos_ scripsi: _thi_(_y_ O)_miam atque bithinios_ ?
8 _honus_ B et R m. pr.
12 _hero al. bero_ RVen: _bero_ Laurentianus 33. 12: _ero_ nullus
codex ex meis
13 _gaude_ O et Santenianus: _gaudente_ Bergk || _uos quoque
lidi(a)e_ ? : emendarunt _uosque, uos o, uosque o_ || _lucidae_
B. Guarinus: _limpidae_ Auantius: _Lydii_ Froehlich
XXXII
Amabo, mea dulcis Ipsithilla,
meae deliciae, mei lepores,
iube ad te ueniam meridiatum.
et si iusseris, illud adiuuato,
ne quis liminis obseret tabellam, 5
neu tibi lubeat foras abire,
sed domi maneas paresque nobis
nouem continuas fututiones.
uerum si quid ages statim iubeto:
nam pransus iaceo et satur supinus 10
pertundo tunicamque palliumque.
XXXII _AD IPSICIL(L)AM_ uel IPSIT(H)ILAM ? : spatium in O non est
1 _ipsi thila_ GBLa1: _ipsi illa_ O: _ipsi Thila_ (_ipsi-chila_
Ven) _al. ipsicilla_ RVen: _Hypsithilla_ Scaliger: _Ipsitilla_
Buecheler: _Hypsiphylla_ Palmer: _Ipsimilla_ Leo
4 _illud, adiuuato_ Lachm. : _adiubeto_ Turnebus
5 _luminis_ O
6 _lubeat_ GD et corr. R: _lube_ O: _libeat_ R m. pr. , cum
plerisque
7 _meas_ (suprascr. _an_) R sed _an_ pallidiore atramento
9 _agis_ a
11 _tunicam_ om. _que_ a
XXXIII
O furum optime balneariorum
Vibenni pater et cinaede fili,
(nam dextra pater inquinatiore,
culo filius est uoraciore)
cur non exilium malasque in oras 5
itis? quandoquidem patris rapinae
notae sunt populo, et natis pilosas,
fili, non potes asse uenditare.
XXXIII cum XXXII continuant ? nullo spatio relicto
3, 4 Carrio et Hand sic scribebant _nam dextra pater est
uoraciore, culo filius inquinatiore_
4 _uoratiore al. uolantiore_ GRVen: _uolantiore_ AC: _uoratiori
al. uolant ori_ B
5 _horas_ ?
6 _istis_ a
8 _potest a se_ (uel _ase_) _uendicare_ ?
XXXIV
Dianae sumus in fide
puellae et pueri integri:
Dianam pueri integri
puellaeque canamus.
o Latonia, maximi 5
magna progenies Iouis,
quam mater prope Deliam
deposiuit oliuam,
montium domina ut fores
siluarumque uirentium 10
saltuumque reconditorum
amniumque sonantum:
tu Lucina dolentibus
Iuno dicta puerperis,
tu potens Triuia et notho's 15
dicta lumine Luna.
tu cursu, dea, menstruo
metiens iter annuum,
rustica agricolae bonis
tecta frugibus exples. 20
sis quocumque tibi placet
sancta nomine, Romulique
antique ut solita's bona
sospites ope gentem.
