Trojugenum infesto
prosternet
corpora ferro.
Catullus - Hubbard - Poems
XLII.
Non contecta levi velatum pectus amictu,
Non tereti strophio luctantes vincta papillas; 65
Omnia quae, toto delapsa e corpore passim,
Ipsius ante pedes, fluctus salis alludebant.
Sed neque tum mitrae, neque tum fluitantis
amictus
Illa vicem curans, toto ex te pectore, Theseu,
Toto animo, tota pendebat perdita mente. 70
Ah misera! assiduis quam luctibus externavit
Spinosas Erycina serens in pectore curas
Illa tempestate, ferox quo tempore Theseus,
Egressus curvis e litoribus Piraeei,
Atligit injusti regis Gortynia tecta. 75
Nam perhibent, olim, crudeli peste coactam
Androgeoneae pumas exsolvere caedis,
Electos juvenes simul, et decus innuptarum,
Cecropiam solitam esse dapem dare Minotauro:
Quis angusta malis cum moenia vexarentur, 80
Ipse suum Theseus pro caris corpus Athenis
Projicere optavit potius, quam talia Cretam
Funera Cecropia e ne-funera portarentur.
Atque ita nave levi nitens ac lenibus auris,
Magnanimum ad Minoa venit, sedesque superbas.
Hunc simul ac cupido conspexit lumine virgo 86
Regia, quam suaves exspirans castus odores
Lectulus in molli complexu matris alebat;
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 55
(Quales Eurotae progignunt flumina myrtos,
Aurave distinctos educit verna colores) 90
Non prius ex illo flagrantia declinavit
Lumina, quam cuncto concepit pectore flammam
Funditus, atque imis exarsit tota medullis.
Heu! misere exagitans immiti corde furores,
Sancte puer, curis hominum qui gaudia mis-
ces, 95
Quaeque regis Golgos, quaeque Idalium fron-
dosum, .
Qualibus incensam jactastis mente puellam
Fluctibus, in flavo saepe hospite suspirantem!
Quantos illa tulit languenti corde timores!
Quantum saepe magis fulgore expalluit auri! 100
Cum, saevum cupiens contra contendere mon-
strum,
Aut mortem oppeterit Theseus, aut praemia
laudis.
Non ingrata, tamen frustra, munuscula Divis
Promiitens, tacito suspendit vota labello.
Nam, velut in summo quatientem brachia
Tauro 105
Quercum, aut conigeram sudanti corpore pinum,
Indomitus turbo, contorquens flamine robur,
Eruit; illa procul, radicibus exturbata,
Prona cadit, lateque et comminusobvia frangens;
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 56 CATULLUS. XLU.
Sic domito saevum prostravit corpore Theseus 110
Nequidquam vanis jactantem cornua ventis.
Inde pedem sospes multa cum Iaude reflexit,
Errabunda regens tenui vestigia filo;
Ne labyrintheis e flexibus egredientem
Tecti frustraretur inobservabilis error. 115
Sed quid ego, a primo digressus carmine, plura
Commemorem? ut linquens genitoris filia vultum,
Ut consanguinea e complexum, ut denique matris,
[Quae misera in nata flevit deperdita,] laeta
Omnibus his Thesei dulcem praeoptarit amorem?
Aut ut vecta ratis spumosa ad litora Diae 1 121
Aut ut eam, tristi devinctam lumina somno,
Liquerit immemori discedens pectore conjux?
Saepe illam perhibent ardenti corde furentem
Clarisonas imo fudisse e pectore voces, 125
Ac tum praeruptos tristem conscendere montes,
Unde aciem in pelagi vastos protenderet ccstus;
Tum tremuli salis adversas procurrere in undas,
Mollia nudatae tollentem tegmina surae;
Atque hffic extremis moestam dixisse querelis, 130
Frigidulos udo singultus ore cientem:
Siccine me, patriis avectam, perfide, ab oris,
Perfide, deserto liquisti in litore, Theseu 1
Siccine, discedens, neglecto numine Divum,
Immemor,ah! devotadomumperjuriaportas? 135
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 57
Nullane res potuit crudelis flectere mentis
Consilium? tibi nulla fuit dementia praesto,
Immite ut nostri vellet [miserescere] pectus?
At non haec quondam nobis promissa dedisti
Voce : mihi non hoc miserae sperare jubebas; 140
Sed connubia laeta, sed optatos hymenaios;
Quae cuncta aerii discerpunt irrita venti.
Jam jam nulla viro juranti femina credat;
Nulla viri speret sermones esse fideles:
Qui, dum aliquid cupiens animus praegestit
apisci, 145
Nil metuunt jurare, nihil promittere parcunt:
Sed, simul ac cupidae mentis satiata libido est,
Dicta nihil metuere, nihil perjuria curant.
Certe ego te in medio versantem turbine leti
Eripui, et potius germanum amiltere crevi, 150
Quam tibi fallaci supremo in tempore deessem.
Pro quo, dilaceranda feris dabor alitibusque
Praeda; neque injecta tumulabor mortua terra.
Quaenam te genuit sola sub rupe leaena?
Quod mare conceptum spumantibus exspuit
undis? 155
Quae Syrtis, quae Scylla vorax, quae vasta
Charybdis,
Talia qui reddis pro dulci praemia vita?
Si tibi non cordi fuerant connubia nostra,
5*
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 58 CATULLUS. XLH.
Saeva quod horrebas prisci praecepta parentis;
Attamen in vestras potuisti ducere sedes, 160
Quae tibi jucundo famularer serva labore,
Candida permulcens liquidis vestigia lymphis,
Purpureave tuum consternens veste cubile. <
Sed quid ego ignaris nequidquam conqueror
auris,
Externata malo, qurc, nullis sensibus auctae, 165
Nec missas audire queunt, nec reddere voces 1
Ille autem prope jam mediis versatur in undis;
Nec quisquam apparet vacua mortalis in alga.
Sic, nimis insultans extremo tempore, saeva
Fors etiam nostris invidit questibus aures. 170
Jupiter omnipotens! utinam ne tempore primo
Gnossia Cecropias tetigissent litora puppes;
Indomito nec dira ferens stipendia tauro
Perfidus in Cretam religasset navita funem; .
Nec malus hic, celans dulci crudelia forma 175
Consilia, in nostris requiesset sedibus hospes!
Nam quo me referam? quali spe perdita nitar?
[Idomeniosne] petam montes! at, gurgite lato
Discemens, ponti truculentum dividit aequor.
An patris auxilium sperem? quemne ipsa reliqui,
Respersum juvenem fraterna caede secuta? 181
Conjugis an fido consoler memet amore 1
Quine fugit lentos incurvans gurgite remos 1
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 59
Praeterea litus, nullo sola insula tecto:
Nec patet egressus, pelagi cingentibus undis. 185
Nulla fugEE ratio; nulla spes: omnia muta,
Omnia sunt deserta: ostentant omnia letum.
Non tamen ante mihi languescent lumina morte,
Nec prius a fesso secedent corpore sensus, 189
Quam justam a Divis exposcam prodita multam,
Coelestumque fidem postrema comprecer hora.
Quare, facta virum multantes vindice poena,
Eumenides, quibus anguineo redimita capillo
Froris exspirantes praportat pectoris iras,
Huc huc adventate, meas audite querelas, 195
Quas ego (va3 misera e ! ) extremis proferre me-
dullis
Cogor, inops, ardens, amenti caeca furore.
Quae quoniam vere nascuntur pectore ab imo,
Vos nolite pati nostrum vanescere luctum:
Sed, quali solam Theseus me mente reliquit, 200
Tali mente, Deae, funestet seque suosque.
Has postquam moesto profudit pectore voces,
Supplicium seevis exposcens anxia factis;
Annuit invicto Coelestum numine rector; 204
Quo tunc et tellus, atque horrida contremuerunt
JEquora, concussitque micantia sidera mundus.
Ipse autem caeca mentem caligine Theseus
Consitus, oblito dimisit pectore cuncta,
"
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 60 CATULLUS. XLII.
Quae mandata prius constanti mente tenebat:
Dulcia nec mcesto sustollens signa parenti, 210
Sospitem et ereptum se ostendit visere portum.
Namque ferunt, olim classi cum, mcenia Divae
Linquentem, natum ventis concrederet ^Egeus,
Talia complexum juveni mandata dedisse:
Nate, mihi longa jucundior unice vita, 215
Nate, ego quem in dubios cogor dimittere casus,
Reddite in extremae nuper mihi fine senectae,
Quandoquidem fortuna mea, ac tua fervida virtus
Eripit invito mihi te, quoi languida nondum
Lumina sunt nati cara saturata figura; 220
Non ego te gaudens laetanti pectore mittam,
Nec te ferre sinam Fortune signa secundiE:
Sed primum multas expromam mente quere-
las,
Canitiem terra atque infuso pulvere fcedans:
Inde infecta vago suspendam linteamalo, 225
Nostros ut luctus, nostraeque incendia mentis,
Carbasus obscura dicat ferrugine Ibera.
Quod tibi si sancti concesserit incola Itoni,
(Qu33 nostrum genus ac sedes defendere fretis
Annuit) ut tauri respergas sanguine dextram; 230
Tum vero facito, ut memori tibi condita corde
Haec vigeant mandata; nec ulla obliteret aetas:
Ut, simul ac nostros invisent lumina collcs,
^
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 61
Funestam antennae deponant undique vestem,
Candidaque intorti sustollant vela rudentes, 235
[Lucida qua splendent sumrai carchesia mali:]
Quamprimum cernens ut laeta gaudia mente
Agnoscam, cum te reducem aetas prospera sistet.
Haec mandata prius constant! mente tenentem
Thesea, ceu pulsae ventorum flamine nubes 240
Aerium nivei montis, liquere, cacumen.
At pater, ut summit prospectum ex arce petebat,
Anxia in assiduos absumens lumina fletus,
Cum primum infiati conspexit lintea veli,
Praecipitem sese scopulorum e vertice jecit, 245
Amissum credens immiti Thesea fato.
Sic, funesta domus ingressus tecta paternal
Morte, ferox Theseus, qualem Minoi'di luctum
Obtulerat, mente immemori talem ipse recepit.
Qua; tum prospectans cedentem moesta cari-
nam, 250
Multiplices animo volvebat saucia curas.
At parte ex alia florens volitabat Iacchus,
Cum thiaso Satyrorum, et Nysigenis Silenis,
Tequaerens, Ariadna, tuoque incensus amore; 254
Qui tum alacres passim lymphata mente furebant,
Euos bacchantes, Euoe, capita inflectentes.
Horum pars tecta quatiebaut cuspide thyrsos;
Pars e divulso raptabant membra juvenco;
r
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 62 CATULLUS. XLII.
Pars sese tortis serpentibus incingebant;
Pars obscura cavis celebrabant orgia cistis, 260
Orgia, quae frustra cupiunt audire profani:
Plangebant alii proceris tympana palmis,
Aut tereti tenues tinnitus aere ciebant.
Multis raucisonos efflabant cornua bombos,
Barbaraque borribili stridebat tibia cantu. 265
Talibus amplifice vestis decorata figuris .
Pulvinar complexa suo velabat amictu.
Quae postquam cupide spectando Thessala pubes
Expleta est, Sanctis coepit decedere Divis.
Hic qualis flatu placidum mare matutino 270
Horrificans Zephyrus proclivas incitat undas,
Aurora exoriente, vagi sub lumina solis;
Quae tarde primum dementi flamine pulsae
Procedunt, leni resonant plangore cachinni:
Post, vento crescente, magis magis increbrc-
scunt, 275
Purpureaque procul nantes a luce refulgent:
Sic tum vestibuli linquentes regia tecta,
Ad se quisque vago passim pede discedebant.
Quorum post abitum, princeps e vertice Peli
Advenit Chiron portans silvestria dona: 280
Nam quotcumque ferunt campi, quos Thessala
magnis
Montibus ora creat, quos propter fluminis undas
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS, -^jj 63
Aura parit flores tepidi fecundax. ^rtmi,
Hos indistinctis plexos tulit ipse corollis,
Quis permulsa domus jucundo risit odore. 285
Confestim Peneos adest, viridantia Tempe,
Tempe, quae silvae cingunt superimpendentes,
Mncmonidum, linquens, doctis celebranda cho-
re is,
Non vacuus: namque ille tulit radicitus altas
Fagos, ac recto proceras stipite laurus, 290
Non sine nutanti platano, lentaque sorore
Flammati Phaethontis, et aeria cupressu:
Haec circum sedes late contexta locavit,
Vestibulum ut molli velatum fronde vireret.
Post hunc consequitur sollerti corde Prometheus,
Extenuata gerens veteris vestigia poenae; 296
Quaia quondam, silici restrictus membra catena,
Persolvit, pendens e verticibus praeruptis.
Inde pater Divum, sancta cum conjuge, natisque
Advenit coelo, te solum, Phoebe, relinquens, 300
Unigenamque simul cultricem montibus Idri:
Pelea nam, tecum pariter, soror adspernata est,
Nec Thetidis taedas voluit celebrare jugales.
Qui postquam niveos flexerunt sedibus artus,
Large multiplici constructae sunt dape mensae; 305
Cum iterea, infirmo quatientes corpora motu,
Veridicos Parca? coeperunt edere cantus.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 64 catw
/^
His corpus, ^V*^
? undique quer-
cus, H
Candida purpurea . x ixerat ora:
At roseo niveau resideba ttae,
iEternumque manus carpb ^borem.
Larva colum molli lana. retinebix \tum:
Dextera tum leviter deducens file lis
Formabat digitis; turn prono in p i torquens
Libratum tereti versabat turbine fusum: 315
Atque ita decerpens aequabat semper opus dens j
Laneaque aridulis haerebant morsa labellis,
Quae prius in levi fuerant exstantia filo.
Ante pedes autem candentis mollia lana
e
Vellera virgati custodibant calatbisci. 320*
Hae tum clarisona pellentes vellera voce,
Talia divino fuderunt carmine fata,
Carmine, perfidiae quod post nulla arguet a? tas:
O decus eximium, inagnis virtutibus augens,
Emathiae tutamen opis, clarissime nato! 325
Accipe, quod la? ta tibi pandunt luce sorores,
Veridicum oraclum: sed vos, quae fata sequuntur,
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Adveniet tibi jam portans optata maritis
Hesperus: adveniet fausto cum sidere conjux, 330
Quas tibi flexanimo mentem perfundat amore,
Languidulosque paret tecum conjungere somnos,
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 65
Levia substernens robusto brachia collo.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Nulla domus tales unquam contexit amores: 335
Nullus amor tali conjunxit foedere amantes,
Qualis adest Thetidi, qualis concordia Peleo.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Nascetur vobis expers terroris Achilles,
Hostibus haud tergo, sed forti pectore, notus: 340
Qui, persaepe vago victor certamine cursus,
Flammea praevertet celeris vestigia cervae.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Non illi quisquam bello se conferet heros,
Cum Phrygii Teucro manabunt sanguine rivi; 345.
Troi'caque obsidens longinquo moenia bello
Perjuri Pelopis vastabit tertius haeres.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Illius egregias virtutes, claraque facta,
Saepe fatebuntur natorum in funere matres; 350
Cum in cinerem canos solvent a vertice crines,
Putridaque infirmis variabunt pectora palmis.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Namque, velut densas prosternens cultor aris-
tas,
Sole sub ardenti flavcntia demetit arva, 355.
Trojugenum infesto prosternet corpora ferro.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusL
6
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 66 CATULLUS. XLII.
Testis erit magnis virtutibus unda Scamandri,
Quob passim rapido diffunditur Hellesponto:
Quojus iter caesis angustans corporum acer-
vis, 360
Alta tepefaciet permixta flumiua caede.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Denique testis erit morti quoque dedita praeda,
Cum teres, excelso coacervatum aggere, bustum
Excipiet niveos perculsaa virginis artus. 365
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Nam, simul ac fessis dederit fors copiam
Achivis
Urbis Dardaniae Neptunia solvere vincla,
Alta Polyxenia madeiient caede sepulcra;
Quae, velut ancipiti succumbens victima ferro, 370
Projiciet truncum submisso poplite corpus.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Qoare agite, optatos animi conjungite amores;
Accipiat conjux felici foedere Divam:
Dedatur cupido jamdudum nupta marito. 375
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Non illam nutrix orienti luce revisens,
Hesterno collum pcterit circumdare filo.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Anxia nec mater, discordis moesta puellae 380
Seoubitu, caros mittet sperare nepotes.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 67
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Talia profantes quondam, felicia Pelei
Carmina divino cecinerunt omine Parcae.
Praesentes namque ante domos invisere castas 385
Saepius, et sese mortali ostendere coetu,
Coelicolae, nondum spreta pietate, solebant.
Saepe pater Divum templo in fulgente revisens,
Annua cum festis venissent sacra diebus,
Conspexit terra centum procurrere currus. 390
Saepe vagus Liber Parnassi vertice summo
Thyadas effusis euantes crinibus egit:
Cum Delphi tota certatim ex urbe ruentes
Acciperent laeti Divum fumantibus aris.
Saepe in letifero belli certamine Mavors, , 395
Aut rapidi Tritonis hera, aut Rhamnusia virgo,
Armatas hominum est praesens hortata catervas.
Sed, postquam tellus scelere est imbuta nefando,
Justitiamque omnes cupida de mente fugarunt;
Perfudere manus fraterno sanguine fratres; 400
Destitit exstinctos natus lugere parentes;
Optavit genitor primaevi funera nati,
Liber ut innuplae poteretur flore novercae;
Ignaro mater substernens se impia nato,
Impia non verita est Divos scelerare penates; 405
Omnia fanda, nefanda, malo permixta furore,
Justificam nobis mentem avertere Deorum.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 68 CATULLUS. XLIII.
Quare nec tales dignantur visere coetus,
Nec se contingi patiuntur lumine claro.
CARMEN XLIII.
Ad Hortalum.
Etsi me assiduo confectum cura dolore
Sevocat a doctis, Hortale, virginibus;
Nec potis est dulces Musarum expromere fetus
Mens animi; tantis fluctuat ipsa malis;
Namque mei nuper Lethaeo gurgite fratris 5
Pallidulum manans alluit unda pedem;
Troi'a Rhoeteo quem subter litore tellus
Ereptum nostris obterit ex oculis.
[Alloquar 1 audierone unquam tua facta loquen-
tem? ]
Nunquam ego te, vita frater amabilior, 10
Adspiciam posthac? At certe semper amabo;
Semper moesta tua carmina morte canam;
Qualia sub densis ramorum concinit umbris
Daulias, absumti fata gemens Ityli.
Sed tamen in tantis moeroribus, Hortale, mitto 15
Hssc expressa tibi carmina Battiadsc;
Ne tua dicta vagis nequidquam credita ventis
Effluxisse meo forte putes animo;
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XL1V. 09
Ut missum sponsi furtivo munere malum
Procurrit casto virginis e gremio, 20
Quod, miseraE oblitae molli sub veste locatum,
Dum adventu matris prosilit, excutitur;
Atque illud prono praeceps agitur decursu;
Huic manat tristi conscius ore rubor.
CARMEN XLIV.
De Coma Berenices.
Omnia qui magni dispexit lumina mundi,
Qui stellarum ortus comperit atque obitus;
Flammeus ut rapidi solis nitor obscuretur;
Ut cedant certis sidera temporibus;
Ut Triviam furtim sub Latmia saxa relegans, 5
Dulcis amor gyro devocet aerio;
Idem me ille Conon ccelesti lumine vidit
E Bereniceo vertice caesariem
Fulgentem clare: quam multis illa Deorum,
Levia protendens brachia, pollicita est; 10
Qua rex tempestate, novo auctus hymenal,
Vastatum fines iverat Assyrios.
*****
*****
6*
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 70 CATULLUS. XLIV.
Estne novis nuptis odio Venus? anne paren-
tum 15
Frustrantur falsis gaudia lacrymulis,
Ubertim thalami quas intra limina fundunt 1
Non, ita me Divi, vera gemunt, juerint.
Id mea me multis docuit regina querelis,
Invisente novo proelia torva viro. 20
Ut tu nunc orbum luxti deserta cubile,
Et fratris cari flebile discidium!
Quam penitus moestas exedit cura medullas!
Ut tibi nunc toto pectore sollicitae
Sensibus ereptis mens excidit! Atqui ego
certe 25
Cognoram a parva virgine magnanimam.
Anne bonum oblita es facinus, quo regium adep-
ta es
Conjugium, quod non fortior ausit alis 1
Sed tum, moesta virum mittens, quae verba locu-
ta es!
Jupiter! ut tristi lumina saepe manu! 30
Q,uis te mutavit tantus Deus? an quod amantes
Non longe a caro corpore abesse volunt?
Atque ibi me cunctis pro dulci conjuge Divis,
Non sine taurino sanguine, pollicita es, 34
Si reditum tetulisset is baud in tempore longo, et
Captam Asiam ^Egypti finibus adjiceret.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLIV. 71
Quis ego pro factis ccelesti reddita ccetu,
Pristina vota novo munere dissoliio.
Invita, o regina, tuo de vertice cessi,
Invita: adjuro teque tuumque caput; 40
Digna ferat, quod siquis inaniter adjurarit.
Sed qui se ferro postulet esse pareiu?
Me quoque eversus mons est, quem maximum
in oris
Progenies This: clara supervehitur,'
Cum Medi peperere novum mare, cumque juven-
tus 45
Per medium classi barbara navit Athon.
Quid facient crines, cum ferro talia cedant?
Jupiter! ut Chalybon omne genus pereat;
Et qui principio sub terra quaerere venas
I list it it, ac ferri fingere duritiem! 50
Abjunctae paulo ante comae mea fata sorores
Lugebant, cum se Memnonis ^Ethiopis
Unigena, impellens nutantibus aera pennis,
Obtulit Arsinoes Chloridos ales equus;
Isque per aetherias me tollens advolat auras, 55
Et Veneris casto collocat in gremio.
Ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat,
Grata Canopaeis incola litoribus.
Scilicet in vario ne solum limite cceli
Ex Ariadneis aurea temporibus 60
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 72 CATULLUS. XLIV.
Fixa corona foret; sed nos quoque fulgeremus
Devotae flavi verticis exuviae.
Uvidulam a fletu, cedentem ad templa Deum, me
Sidus in antiquis Diva novum posuit.
Virginis et saevi contingens namque Leonis 65
Lamina, Callisto juncta Lycaoniae
Vertor in occasum, tardum dux ante Booten,
Qui vix sero alto mergitur Oceano.
Sed, quamquam me nocte premunt vestigia Di-
vum,
Luce autem cana e Tethyi restituor; 70
(Pace tua fari haec liceat, Rhamnusia virgo;
Namque ego non ullo vera timore tegam;
Non, si me infestis discerpant sidera dictis,
Condita quin veri pectoris evoliiam)
Non his tam laetor rebus, quam me abfore sem-
per, 75
Abfore me a dominae vertice, discrucior:
Quicum ego, dum virgo quondam fuit, omnibus
[explens]
Unguentis, una millia multa bibi.
Nunc vos, optato quas junxit lumine t>>da,
Non prius unanimis corpora conjugibus 80
Tradite, nudantes rejecta veste papillas,
Quam jucunda mihi munera libet onyx;
Vester onyx, casto petitis quae jura cubili.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLV. 73
Sed, quae se impure dedit adulterio,
Illius, ah! mala dona Ievis bibat irrita pulvis: 85
Namque ego ab indignis praemia nulla peto.
Sic magis, o nuptae, semper concordia vestras,
Semper amor sedes incolat assiduus.
Tu vero, regina, tuens cum sidera, Divam
Placabis festis luminibus Venerem 90
Sanguinis expertem, non votis esse tuam me,
Sed potius Iargis effice muneribus.
Sidera cur retinent? utinam coma regia fiam:
Proximus Hydrochoei fulguret Oarion.
CARMEN XLV.
Ad Manlium.
Quod mihi, fortuna casuque oppressus acerbo, / \ .
Conscriptum hoc lacrymis mittis epistolium,
Naufragum ut ejectum spumantibus ajquoris un-
dis
Sublevem, et a mortis limine restituam;
Quem neque sancta Venus molli requiescere
somno 5
Desertum in lecto ccelibe perpetitur;
Nec veterum dulci scriptorum carmine Musae
Oblectant, cum mens anxia pervigilat:
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 74 CATULLUS. XLV.
Id gratum est mihi, me quoniam tibi ducis ami-
cum,
Muneraque et Musarum hinc petis et Ven-
eris. 10
Sed tibi ne mea sint ignota incommoda, Manli,
Neu me odisse putes hospitis officium;
Accipe, quis merser fortune fluctibus ipse,
Ne amplius a misero dona beata petas.
Tempore quo primum vestis mihi tradita pura est,
Jucundum cum aetas florida ver ageret, 16
Multa satis lusi: non est Dea nescia nostri,
Quae dulcem curis miscet amaritiem.
Sed totum hoc studium Iuctu fraterna mihi mors
Abstulit. O misero frater ademte mihi! 20
Tu mea, tu moriens fregisti commoda, frater:
Tecum uni tota est nostra sepulta domus:
Omnia tecum una perierunt gaudia nostra,
Qaae tuus in vita dulcis alebat amor.
duojus ego interitu tota de mente fugavi 25
Haec studia, atque omnes delicias animi.
**# *#
***# *
Ignosces igitur, si, quae mihi luctus ademit,
Haec tibi non tribuo munera, cum nequeo. 30
Nam, quod scriptorum non magna est copia
apud me,
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLV. 75
Hoc fit, quod Romae vivimus: illa domus;
Illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas:
Huc una ex multis capsula me sequitur.
Quod cum ita sit, nolim statuas, nos mente ma-
ligna 35
Id facere, aut animo non satis ingenuo,
Quod tibi uon utriusque petiti copia facta est:
Ultro ego deferrem, copia siqua foret.
Non possum reticere, Deae, qua Manlius in re
Juverit, aut quantis juverit officiis; 40
Ne fugiens saeclis obliviscentibus Eetas
Illius hoc caeca, nocte tegat studium.
Sed dicam vobis. Vos porro dicite multis
Millibus, et facite haec charta loquatur anus.
* * * * ? . .
45
Notescatque magis mortuus, atque magis;
Ne tenuem texens sublimis aranea telam,
Deserto in Manli nomine opus faciat.
Nam, mihi quam dederit duplex Amathusia cu-
ram,
Scitis, et in quo me corruerit genere. 50
Cum tantum arderem, quantum Trinacria rupes,
Lymphaque in CEtaeis Malia Thermopylis;
Moesta neque assiduo tabescere lumina fletu
Cessarent, tristique imbre madere genae;
Qualis in aerii pellucens vertice montis 55
c
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 76 CATULLUS. XLV.
Rivus muscoso prosilit e lapide;
Qui, cum de prona praeceps est valle volutus,
Per medium densi transit iter populi,
Dulce viatori lasso in sudore levamen,
Cum gravis exustos aestus hiulcat agros: 60
Ac veluti nigro jactatis turbine nautis
Lenius adspirans aura secunda venit, -
Jam prece Pollucis, jam Castoris, implorata:
Tale fuit nobis Manlius auxilium.
Is clausum lato patefecit limite campum, 65
Isque domum nobis, isque dedit dominam,
Ad quam communes exerceremus amores,
Quo mea se molli Candida Diva pede
Intulit, et trito fulgentem in limine plantain
Innixa, arguta constitit in solea: 70
Conjugis ut quondam flagrans advenit amore,
Protesilaeam Laodamia domum
Inceptam frustra, nondum cum sanguine sacro
Hostia ccelestes pacificasset heros.
Nil mihi tam valde placeat, Rhamnusia virgo, 75
Quod temere invitis suscipiatur heris.
Quam jejuna pium desideret ara cruorem,
Docta est amisso Laodamia viro;
Conjugis ante coacta novi dimittere collum,
Quam veniens una atque altera rursus
hiems go
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle.
Non contecta levi velatum pectus amictu,
Non tereti strophio luctantes vincta papillas; 65
Omnia quae, toto delapsa e corpore passim,
Ipsius ante pedes, fluctus salis alludebant.
Sed neque tum mitrae, neque tum fluitantis
amictus
Illa vicem curans, toto ex te pectore, Theseu,
Toto animo, tota pendebat perdita mente. 70
Ah misera! assiduis quam luctibus externavit
Spinosas Erycina serens in pectore curas
Illa tempestate, ferox quo tempore Theseus,
Egressus curvis e litoribus Piraeei,
Atligit injusti regis Gortynia tecta. 75
Nam perhibent, olim, crudeli peste coactam
Androgeoneae pumas exsolvere caedis,
Electos juvenes simul, et decus innuptarum,
Cecropiam solitam esse dapem dare Minotauro:
Quis angusta malis cum moenia vexarentur, 80
Ipse suum Theseus pro caris corpus Athenis
Projicere optavit potius, quam talia Cretam
Funera Cecropia e ne-funera portarentur.
Atque ita nave levi nitens ac lenibus auris,
Magnanimum ad Minoa venit, sedesque superbas.
Hunc simul ac cupido conspexit lumine virgo 86
Regia, quam suaves exspirans castus odores
Lectulus in molli complexu matris alebat;
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 55
(Quales Eurotae progignunt flumina myrtos,
Aurave distinctos educit verna colores) 90
Non prius ex illo flagrantia declinavit
Lumina, quam cuncto concepit pectore flammam
Funditus, atque imis exarsit tota medullis.
Heu! misere exagitans immiti corde furores,
Sancte puer, curis hominum qui gaudia mis-
ces, 95
Quaeque regis Golgos, quaeque Idalium fron-
dosum, .
Qualibus incensam jactastis mente puellam
Fluctibus, in flavo saepe hospite suspirantem!
Quantos illa tulit languenti corde timores!
Quantum saepe magis fulgore expalluit auri! 100
Cum, saevum cupiens contra contendere mon-
strum,
Aut mortem oppeterit Theseus, aut praemia
laudis.
Non ingrata, tamen frustra, munuscula Divis
Promiitens, tacito suspendit vota labello.
Nam, velut in summo quatientem brachia
Tauro 105
Quercum, aut conigeram sudanti corpore pinum,
Indomitus turbo, contorquens flamine robur,
Eruit; illa procul, radicibus exturbata,
Prona cadit, lateque et comminusobvia frangens;
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 56 CATULLUS. XLU.
Sic domito saevum prostravit corpore Theseus 110
Nequidquam vanis jactantem cornua ventis.
Inde pedem sospes multa cum Iaude reflexit,
Errabunda regens tenui vestigia filo;
Ne labyrintheis e flexibus egredientem
Tecti frustraretur inobservabilis error. 115
Sed quid ego, a primo digressus carmine, plura
Commemorem? ut linquens genitoris filia vultum,
Ut consanguinea e complexum, ut denique matris,
[Quae misera in nata flevit deperdita,] laeta
Omnibus his Thesei dulcem praeoptarit amorem?
Aut ut vecta ratis spumosa ad litora Diae 1 121
Aut ut eam, tristi devinctam lumina somno,
Liquerit immemori discedens pectore conjux?
Saepe illam perhibent ardenti corde furentem
Clarisonas imo fudisse e pectore voces, 125
Ac tum praeruptos tristem conscendere montes,
Unde aciem in pelagi vastos protenderet ccstus;
Tum tremuli salis adversas procurrere in undas,
Mollia nudatae tollentem tegmina surae;
Atque hffic extremis moestam dixisse querelis, 130
Frigidulos udo singultus ore cientem:
Siccine me, patriis avectam, perfide, ab oris,
Perfide, deserto liquisti in litore, Theseu 1
Siccine, discedens, neglecto numine Divum,
Immemor,ah! devotadomumperjuriaportas? 135
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 57
Nullane res potuit crudelis flectere mentis
Consilium? tibi nulla fuit dementia praesto,
Immite ut nostri vellet [miserescere] pectus?
At non haec quondam nobis promissa dedisti
Voce : mihi non hoc miserae sperare jubebas; 140
Sed connubia laeta, sed optatos hymenaios;
Quae cuncta aerii discerpunt irrita venti.
Jam jam nulla viro juranti femina credat;
Nulla viri speret sermones esse fideles:
Qui, dum aliquid cupiens animus praegestit
apisci, 145
Nil metuunt jurare, nihil promittere parcunt:
Sed, simul ac cupidae mentis satiata libido est,
Dicta nihil metuere, nihil perjuria curant.
Certe ego te in medio versantem turbine leti
Eripui, et potius germanum amiltere crevi, 150
Quam tibi fallaci supremo in tempore deessem.
Pro quo, dilaceranda feris dabor alitibusque
Praeda; neque injecta tumulabor mortua terra.
Quaenam te genuit sola sub rupe leaena?
Quod mare conceptum spumantibus exspuit
undis? 155
Quae Syrtis, quae Scylla vorax, quae vasta
Charybdis,
Talia qui reddis pro dulci praemia vita?
Si tibi non cordi fuerant connubia nostra,
5*
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 58 CATULLUS. XLH.
Saeva quod horrebas prisci praecepta parentis;
Attamen in vestras potuisti ducere sedes, 160
Quae tibi jucundo famularer serva labore,
Candida permulcens liquidis vestigia lymphis,
Purpureave tuum consternens veste cubile. <
Sed quid ego ignaris nequidquam conqueror
auris,
Externata malo, qurc, nullis sensibus auctae, 165
Nec missas audire queunt, nec reddere voces 1
Ille autem prope jam mediis versatur in undis;
Nec quisquam apparet vacua mortalis in alga.
Sic, nimis insultans extremo tempore, saeva
Fors etiam nostris invidit questibus aures. 170
Jupiter omnipotens! utinam ne tempore primo
Gnossia Cecropias tetigissent litora puppes;
Indomito nec dira ferens stipendia tauro
Perfidus in Cretam religasset navita funem; .
Nec malus hic, celans dulci crudelia forma 175
Consilia, in nostris requiesset sedibus hospes!
Nam quo me referam? quali spe perdita nitar?
[Idomeniosne] petam montes! at, gurgite lato
Discemens, ponti truculentum dividit aequor.
An patris auxilium sperem? quemne ipsa reliqui,
Respersum juvenem fraterna caede secuta? 181
Conjugis an fido consoler memet amore 1
Quine fugit lentos incurvans gurgite remos 1
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 59
Praeterea litus, nullo sola insula tecto:
Nec patet egressus, pelagi cingentibus undis. 185
Nulla fugEE ratio; nulla spes: omnia muta,
Omnia sunt deserta: ostentant omnia letum.
Non tamen ante mihi languescent lumina morte,
Nec prius a fesso secedent corpore sensus, 189
Quam justam a Divis exposcam prodita multam,
Coelestumque fidem postrema comprecer hora.
Quare, facta virum multantes vindice poena,
Eumenides, quibus anguineo redimita capillo
Froris exspirantes praportat pectoris iras,
Huc huc adventate, meas audite querelas, 195
Quas ego (va3 misera e ! ) extremis proferre me-
dullis
Cogor, inops, ardens, amenti caeca furore.
Quae quoniam vere nascuntur pectore ab imo,
Vos nolite pati nostrum vanescere luctum:
Sed, quali solam Theseus me mente reliquit, 200
Tali mente, Deae, funestet seque suosque.
Has postquam moesto profudit pectore voces,
Supplicium seevis exposcens anxia factis;
Annuit invicto Coelestum numine rector; 204
Quo tunc et tellus, atque horrida contremuerunt
JEquora, concussitque micantia sidera mundus.
Ipse autem caeca mentem caligine Theseus
Consitus, oblito dimisit pectore cuncta,
"
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 60 CATULLUS. XLII.
Quae mandata prius constanti mente tenebat:
Dulcia nec mcesto sustollens signa parenti, 210
Sospitem et ereptum se ostendit visere portum.
Namque ferunt, olim classi cum, mcenia Divae
Linquentem, natum ventis concrederet ^Egeus,
Talia complexum juveni mandata dedisse:
Nate, mihi longa jucundior unice vita, 215
Nate, ego quem in dubios cogor dimittere casus,
Reddite in extremae nuper mihi fine senectae,
Quandoquidem fortuna mea, ac tua fervida virtus
Eripit invito mihi te, quoi languida nondum
Lumina sunt nati cara saturata figura; 220
Non ego te gaudens laetanti pectore mittam,
Nec te ferre sinam Fortune signa secundiE:
Sed primum multas expromam mente quere-
las,
Canitiem terra atque infuso pulvere fcedans:
Inde infecta vago suspendam linteamalo, 225
Nostros ut luctus, nostraeque incendia mentis,
Carbasus obscura dicat ferrugine Ibera.
Quod tibi si sancti concesserit incola Itoni,
(Qu33 nostrum genus ac sedes defendere fretis
Annuit) ut tauri respergas sanguine dextram; 230
Tum vero facito, ut memori tibi condita corde
Haec vigeant mandata; nec ulla obliteret aetas:
Ut, simul ac nostros invisent lumina collcs,
^
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 61
Funestam antennae deponant undique vestem,
Candidaque intorti sustollant vela rudentes, 235
[Lucida qua splendent sumrai carchesia mali:]
Quamprimum cernens ut laeta gaudia mente
Agnoscam, cum te reducem aetas prospera sistet.
Haec mandata prius constant! mente tenentem
Thesea, ceu pulsae ventorum flamine nubes 240
Aerium nivei montis, liquere, cacumen.
At pater, ut summit prospectum ex arce petebat,
Anxia in assiduos absumens lumina fletus,
Cum primum infiati conspexit lintea veli,
Praecipitem sese scopulorum e vertice jecit, 245
Amissum credens immiti Thesea fato.
Sic, funesta domus ingressus tecta paternal
Morte, ferox Theseus, qualem Minoi'di luctum
Obtulerat, mente immemori talem ipse recepit.
Qua; tum prospectans cedentem moesta cari-
nam, 250
Multiplices animo volvebat saucia curas.
At parte ex alia florens volitabat Iacchus,
Cum thiaso Satyrorum, et Nysigenis Silenis,
Tequaerens, Ariadna, tuoque incensus amore; 254
Qui tum alacres passim lymphata mente furebant,
Euos bacchantes, Euoe, capita inflectentes.
Horum pars tecta quatiebaut cuspide thyrsos;
Pars e divulso raptabant membra juvenco;
r
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 62 CATULLUS. XLII.
Pars sese tortis serpentibus incingebant;
Pars obscura cavis celebrabant orgia cistis, 260
Orgia, quae frustra cupiunt audire profani:
Plangebant alii proceris tympana palmis,
Aut tereti tenues tinnitus aere ciebant.
Multis raucisonos efflabant cornua bombos,
Barbaraque borribili stridebat tibia cantu. 265
Talibus amplifice vestis decorata figuris .
Pulvinar complexa suo velabat amictu.
Quae postquam cupide spectando Thessala pubes
Expleta est, Sanctis coepit decedere Divis.
Hic qualis flatu placidum mare matutino 270
Horrificans Zephyrus proclivas incitat undas,
Aurora exoriente, vagi sub lumina solis;
Quae tarde primum dementi flamine pulsae
Procedunt, leni resonant plangore cachinni:
Post, vento crescente, magis magis increbrc-
scunt, 275
Purpureaque procul nantes a luce refulgent:
Sic tum vestibuli linquentes regia tecta,
Ad se quisque vago passim pede discedebant.
Quorum post abitum, princeps e vertice Peli
Advenit Chiron portans silvestria dona: 280
Nam quotcumque ferunt campi, quos Thessala
magnis
Montibus ora creat, quos propter fluminis undas
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS, -^jj 63
Aura parit flores tepidi fecundax. ^rtmi,
Hos indistinctis plexos tulit ipse corollis,
Quis permulsa domus jucundo risit odore. 285
Confestim Peneos adest, viridantia Tempe,
Tempe, quae silvae cingunt superimpendentes,
Mncmonidum, linquens, doctis celebranda cho-
re is,
Non vacuus: namque ille tulit radicitus altas
Fagos, ac recto proceras stipite laurus, 290
Non sine nutanti platano, lentaque sorore
Flammati Phaethontis, et aeria cupressu:
Haec circum sedes late contexta locavit,
Vestibulum ut molli velatum fronde vireret.
Post hunc consequitur sollerti corde Prometheus,
Extenuata gerens veteris vestigia poenae; 296
Quaia quondam, silici restrictus membra catena,
Persolvit, pendens e verticibus praeruptis.
Inde pater Divum, sancta cum conjuge, natisque
Advenit coelo, te solum, Phoebe, relinquens, 300
Unigenamque simul cultricem montibus Idri:
Pelea nam, tecum pariter, soror adspernata est,
Nec Thetidis taedas voluit celebrare jugales.
Qui postquam niveos flexerunt sedibus artus,
Large multiplici constructae sunt dape mensae; 305
Cum iterea, infirmo quatientes corpora motu,
Veridicos Parca? coeperunt edere cantus.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 64 catw
/^
His corpus, ^V*^
? undique quer-
cus, H
Candida purpurea . x ixerat ora:
At roseo niveau resideba ttae,
iEternumque manus carpb ^borem.
Larva colum molli lana. retinebix \tum:
Dextera tum leviter deducens file lis
Formabat digitis; turn prono in p i torquens
Libratum tereti versabat turbine fusum: 315
Atque ita decerpens aequabat semper opus dens j
Laneaque aridulis haerebant morsa labellis,
Quae prius in levi fuerant exstantia filo.
Ante pedes autem candentis mollia lana
e
Vellera virgati custodibant calatbisci. 320*
Hae tum clarisona pellentes vellera voce,
Talia divino fuderunt carmine fata,
Carmine, perfidiae quod post nulla arguet a? tas:
O decus eximium, inagnis virtutibus augens,
Emathiae tutamen opis, clarissime nato! 325
Accipe, quod la? ta tibi pandunt luce sorores,
Veridicum oraclum: sed vos, quae fata sequuntur,
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Adveniet tibi jam portans optata maritis
Hesperus: adveniet fausto cum sidere conjux, 330
Quas tibi flexanimo mentem perfundat amore,
Languidulosque paret tecum conjungere somnos,
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 65
Levia substernens robusto brachia collo.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Nulla domus tales unquam contexit amores: 335
Nullus amor tali conjunxit foedere amantes,
Qualis adest Thetidi, qualis concordia Peleo.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Nascetur vobis expers terroris Achilles,
Hostibus haud tergo, sed forti pectore, notus: 340
Qui, persaepe vago victor certamine cursus,
Flammea praevertet celeris vestigia cervae.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Non illi quisquam bello se conferet heros,
Cum Phrygii Teucro manabunt sanguine rivi; 345.
Troi'caque obsidens longinquo moenia bello
Perjuri Pelopis vastabit tertius haeres.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Illius egregias virtutes, claraque facta,
Saepe fatebuntur natorum in funere matres; 350
Cum in cinerem canos solvent a vertice crines,
Putridaque infirmis variabunt pectora palmis.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Namque, velut densas prosternens cultor aris-
tas,
Sole sub ardenti flavcntia demetit arva, 355.
Trojugenum infesto prosternet corpora ferro.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusL
6
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 66 CATULLUS. XLII.
Testis erit magnis virtutibus unda Scamandri,
Quob passim rapido diffunditur Hellesponto:
Quojus iter caesis angustans corporum acer-
vis, 360
Alta tepefaciet permixta flumiua caede.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Denique testis erit morti quoque dedita praeda,
Cum teres, excelso coacervatum aggere, bustum
Excipiet niveos perculsaa virginis artus. 365
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Nam, simul ac fessis dederit fors copiam
Achivis
Urbis Dardaniae Neptunia solvere vincla,
Alta Polyxenia madeiient caede sepulcra;
Quae, velut ancipiti succumbens victima ferro, 370
Projiciet truncum submisso poplite corpus.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Qoare agite, optatos animi conjungite amores;
Accipiat conjux felici foedere Divam:
Dedatur cupido jamdudum nupta marito. 375
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Non illam nutrix orienti luce revisens,
Hesterno collum pcterit circumdare filo.
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Anxia nec mater, discordis moesta puellae 380
Seoubitu, caros mittet sperare nepotes.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLII. 67
Currite, ducentes subtemina, currite, fusi.
Talia profantes quondam, felicia Pelei
Carmina divino cecinerunt omine Parcae.
Praesentes namque ante domos invisere castas 385
Saepius, et sese mortali ostendere coetu,
Coelicolae, nondum spreta pietate, solebant.
Saepe pater Divum templo in fulgente revisens,
Annua cum festis venissent sacra diebus,
Conspexit terra centum procurrere currus. 390
Saepe vagus Liber Parnassi vertice summo
Thyadas effusis euantes crinibus egit:
Cum Delphi tota certatim ex urbe ruentes
Acciperent laeti Divum fumantibus aris.
Saepe in letifero belli certamine Mavors, , 395
Aut rapidi Tritonis hera, aut Rhamnusia virgo,
Armatas hominum est praesens hortata catervas.
Sed, postquam tellus scelere est imbuta nefando,
Justitiamque omnes cupida de mente fugarunt;
Perfudere manus fraterno sanguine fratres; 400
Destitit exstinctos natus lugere parentes;
Optavit genitor primaevi funera nati,
Liber ut innuplae poteretur flore novercae;
Ignaro mater substernens se impia nato,
Impia non verita est Divos scelerare penates; 405
Omnia fanda, nefanda, malo permixta furore,
Justificam nobis mentem avertere Deorum.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 68 CATULLUS. XLIII.
Quare nec tales dignantur visere coetus,
Nec se contingi patiuntur lumine claro.
CARMEN XLIII.
Ad Hortalum.
Etsi me assiduo confectum cura dolore
Sevocat a doctis, Hortale, virginibus;
Nec potis est dulces Musarum expromere fetus
Mens animi; tantis fluctuat ipsa malis;
Namque mei nuper Lethaeo gurgite fratris 5
Pallidulum manans alluit unda pedem;
Troi'a Rhoeteo quem subter litore tellus
Ereptum nostris obterit ex oculis.
[Alloquar 1 audierone unquam tua facta loquen-
tem? ]
Nunquam ego te, vita frater amabilior, 10
Adspiciam posthac? At certe semper amabo;
Semper moesta tua carmina morte canam;
Qualia sub densis ramorum concinit umbris
Daulias, absumti fata gemens Ityli.
Sed tamen in tantis moeroribus, Hortale, mitto 15
Hssc expressa tibi carmina Battiadsc;
Ne tua dicta vagis nequidquam credita ventis
Effluxisse meo forte putes animo;
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XL1V. 09
Ut missum sponsi furtivo munere malum
Procurrit casto virginis e gremio, 20
Quod, miseraE oblitae molli sub veste locatum,
Dum adventu matris prosilit, excutitur;
Atque illud prono praeceps agitur decursu;
Huic manat tristi conscius ore rubor.
CARMEN XLIV.
De Coma Berenices.
Omnia qui magni dispexit lumina mundi,
Qui stellarum ortus comperit atque obitus;
Flammeus ut rapidi solis nitor obscuretur;
Ut cedant certis sidera temporibus;
Ut Triviam furtim sub Latmia saxa relegans, 5
Dulcis amor gyro devocet aerio;
Idem me ille Conon ccelesti lumine vidit
E Bereniceo vertice caesariem
Fulgentem clare: quam multis illa Deorum,
Levia protendens brachia, pollicita est; 10
Qua rex tempestate, novo auctus hymenal,
Vastatum fines iverat Assyrios.
*****
*****
6*
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 70 CATULLUS. XLIV.
Estne novis nuptis odio Venus? anne paren-
tum 15
Frustrantur falsis gaudia lacrymulis,
Ubertim thalami quas intra limina fundunt 1
Non, ita me Divi, vera gemunt, juerint.
Id mea me multis docuit regina querelis,
Invisente novo proelia torva viro. 20
Ut tu nunc orbum luxti deserta cubile,
Et fratris cari flebile discidium!
Quam penitus moestas exedit cura medullas!
Ut tibi nunc toto pectore sollicitae
Sensibus ereptis mens excidit! Atqui ego
certe 25
Cognoram a parva virgine magnanimam.
Anne bonum oblita es facinus, quo regium adep-
ta es
Conjugium, quod non fortior ausit alis 1
Sed tum, moesta virum mittens, quae verba locu-
ta es!
Jupiter! ut tristi lumina saepe manu! 30
Q,uis te mutavit tantus Deus? an quod amantes
Non longe a caro corpore abesse volunt?
Atque ibi me cunctis pro dulci conjuge Divis,
Non sine taurino sanguine, pollicita es, 34
Si reditum tetulisset is baud in tempore longo, et
Captam Asiam ^Egypti finibus adjiceret.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLIV. 71
Quis ego pro factis ccelesti reddita ccetu,
Pristina vota novo munere dissoliio.
Invita, o regina, tuo de vertice cessi,
Invita: adjuro teque tuumque caput; 40
Digna ferat, quod siquis inaniter adjurarit.
Sed qui se ferro postulet esse pareiu?
Me quoque eversus mons est, quem maximum
in oris
Progenies This: clara supervehitur,'
Cum Medi peperere novum mare, cumque juven-
tus 45
Per medium classi barbara navit Athon.
Quid facient crines, cum ferro talia cedant?
Jupiter! ut Chalybon omne genus pereat;
Et qui principio sub terra quaerere venas
I list it it, ac ferri fingere duritiem! 50
Abjunctae paulo ante comae mea fata sorores
Lugebant, cum se Memnonis ^Ethiopis
Unigena, impellens nutantibus aera pennis,
Obtulit Arsinoes Chloridos ales equus;
Isque per aetherias me tollens advolat auras, 55
Et Veneris casto collocat in gremio.
Ipsa suum Zephyritis eo famulum legarat,
Grata Canopaeis incola litoribus.
Scilicet in vario ne solum limite cceli
Ex Ariadneis aurea temporibus 60
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 72 CATULLUS. XLIV.
Fixa corona foret; sed nos quoque fulgeremus
Devotae flavi verticis exuviae.
Uvidulam a fletu, cedentem ad templa Deum, me
Sidus in antiquis Diva novum posuit.
Virginis et saevi contingens namque Leonis 65
Lamina, Callisto juncta Lycaoniae
Vertor in occasum, tardum dux ante Booten,
Qui vix sero alto mergitur Oceano.
Sed, quamquam me nocte premunt vestigia Di-
vum,
Luce autem cana e Tethyi restituor; 70
(Pace tua fari haec liceat, Rhamnusia virgo;
Namque ego non ullo vera timore tegam;
Non, si me infestis discerpant sidera dictis,
Condita quin veri pectoris evoliiam)
Non his tam laetor rebus, quam me abfore sem-
per, 75
Abfore me a dominae vertice, discrucior:
Quicum ego, dum virgo quondam fuit, omnibus
[explens]
Unguentis, una millia multa bibi.
Nunc vos, optato quas junxit lumine t>>da,
Non prius unanimis corpora conjugibus 80
Tradite, nudantes rejecta veste papillas,
Quam jucunda mihi munera libet onyx;
Vester onyx, casto petitis quae jura cubili.
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLV. 73
Sed, quae se impure dedit adulterio,
Illius, ah! mala dona Ievis bibat irrita pulvis: 85
Namque ego ab indignis praemia nulla peto.
Sic magis, o nuptae, semper concordia vestras,
Semper amor sedes incolat assiduus.
Tu vero, regina, tuens cum sidera, Divam
Placabis festis luminibus Venerem 90
Sanguinis expertem, non votis esse tuam me,
Sed potius Iargis effice muneribus.
Sidera cur retinent? utinam coma regia fiam:
Proximus Hydrochoei fulguret Oarion.
CARMEN XLV.
Ad Manlium.
Quod mihi, fortuna casuque oppressus acerbo, / \ .
Conscriptum hoc lacrymis mittis epistolium,
Naufragum ut ejectum spumantibus ajquoris un-
dis
Sublevem, et a mortis limine restituam;
Quem neque sancta Venus molli requiescere
somno 5
Desertum in lecto ccelibe perpetitur;
Nec veterum dulci scriptorum carmine Musae
Oblectant, cum mens anxia pervigilat:
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 74 CATULLUS. XLV.
Id gratum est mihi, me quoniam tibi ducis ami-
cum,
Muneraque et Musarum hinc petis et Ven-
eris. 10
Sed tibi ne mea sint ignota incommoda, Manli,
Neu me odisse putes hospitis officium;
Accipe, quis merser fortune fluctibus ipse,
Ne amplius a misero dona beata petas.
Tempore quo primum vestis mihi tradita pura est,
Jucundum cum aetas florida ver ageret, 16
Multa satis lusi: non est Dea nescia nostri,
Quae dulcem curis miscet amaritiem.
Sed totum hoc studium Iuctu fraterna mihi mors
Abstulit. O misero frater ademte mihi! 20
Tu mea, tu moriens fregisti commoda, frater:
Tecum uni tota est nostra sepulta domus:
Omnia tecum una perierunt gaudia nostra,
Qaae tuus in vita dulcis alebat amor.
duojus ego interitu tota de mente fugavi 25
Haec studia, atque omnes delicias animi.
**# *#
***# *
Ignosces igitur, si, quae mihi luctus ademit,
Haec tibi non tribuo munera, cum nequeo. 30
Nam, quod scriptorum non magna est copia
apud me,
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? CATULLUS. XLV. 75
Hoc fit, quod Romae vivimus: illa domus;
Illa mihi sedes, illic mea carpitur aetas:
Huc una ex multis capsula me sequitur.
Quod cum ita sit, nolim statuas, nos mente ma-
ligna 35
Id facere, aut animo non satis ingenuo,
Quod tibi uon utriusque petiti copia facta est:
Ultro ego deferrem, copia siqua foret.
Non possum reticere, Deae, qua Manlius in re
Juverit, aut quantis juverit officiis; 40
Ne fugiens saeclis obliviscentibus Eetas
Illius hoc caeca, nocte tegat studium.
Sed dicam vobis. Vos porro dicite multis
Millibus, et facite haec charta loquatur anus.
* * * * ? . .
45
Notescatque magis mortuus, atque magis;
Ne tenuem texens sublimis aranea telam,
Deserto in Manli nomine opus faciat.
Nam, mihi quam dederit duplex Amathusia cu-
ram,
Scitis, et in quo me corruerit genere. 50
Cum tantum arderem, quantum Trinacria rupes,
Lymphaque in CEtaeis Malia Thermopylis;
Moesta neque assiduo tabescere lumina fletu
Cessarent, tristique imbre madere genae;
Qualis in aerii pellucens vertice montis 55
c
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle. net/2027/hvd. 32044085188480 Public Domain, Google-digitized / http://www. hathitrust. org/access_use#pd-google
? 76 CATULLUS. XLV.
Rivus muscoso prosilit e lapide;
Qui, cum de prona praeceps est valle volutus,
Per medium densi transit iter populi,
Dulce viatori lasso in sudore levamen,
Cum gravis exustos aestus hiulcat agros: 60
Ac veluti nigro jactatis turbine nautis
Lenius adspirans aura secunda venit, -
Jam prece Pollucis, jam Castoris, implorata:
Tale fuit nobis Manlius auxilium.
Is clausum lato patefecit limite campum, 65
Isque domum nobis, isque dedit dominam,
Ad quam communes exerceremus amores,
Quo mea se molli Candida Diva pede
Intulit, et trito fulgentem in limine plantain
Innixa, arguta constitit in solea: 70
Conjugis ut quondam flagrans advenit amore,
Protesilaeam Laodamia domum
Inceptam frustra, nondum cum sanguine sacro
Hostia ccelestes pacificasset heros.
Nil mihi tam valde placeat, Rhamnusia virgo, 75
Quod temere invitis suscipiatur heris.
Quam jejuna pium desideret ara cruorem,
Docta est amisso Laodamia viro;
Conjugis ante coacta novi dimittere collum,
Quam veniens una atque altera rursus
hiems go
? ? Generated for (University of Chicago) on 2015-01-02 09:08 GMT / http://hdl. handle.
