nunc te cognoui: quare etsi
impensius
uror, 5
multo mei tamen es uilior et leuior.
multo mei tamen es uilior et leuior.
Latin - Catullus
.
.
leuamus_ ?
: corr.
ed.
Parm.
1473: _crasso_ uel
_salso_ Baehrens
63 _hec_ O et Paris. 7989 || _ueluti_ Reeck
64 _lenius_ hap: _leuius_ ?
65 _implorata_ hp: _implorate_ ? : _impl_(_ph_ Bod. )_orante_ a et
Bod. Lat. Class. e. 15: _imploratu_ Lachm. : _implorati_ Heyse:
fort. _iam uice Pollucis iam Castoris implorata_
66 _allius_ (marg. _uel manllius_) O: _malius_ La1: _manlius_ ? :
_Manius_ Lachm.
67 _clausum_ O et Paris. 7989: _clasum_ C: _classum_ GRVenAB
Laurentiani: _clussum_ Schwabe
68 _dominae_ Froehlich
69 _ad quam_ ? : _ut clam_ Schoell
72 _inixsa_ La1: _innix? ? a_ B: _inixa_ O Paris. 7989 || _in
solea_ D: _constitit in s. _ Ald. I. edd. ante Lachm.
73 _amorem_ ? : _amore? _ R: corr. Da
74 _Prothes_(_tes-_ O)_ileam laudomia_ ? : _laod. _ ap
75 _inceptam_ Turnebus: _incepta_ ?
76 _conciliasset_ Da
77 _r? musia_ O: _ranusia_ ?
78 _eris_ D
79 _desideret_ p: _deficeret_ ?
80 _laudomia_ ? : _laod. _ ap || _uirgo_ G (marg. _uiro_) ORVen
(sed hi duo deleta _g_) h
81 _noui_ ed. Trinc. : _nouit_ GOAVen: _uouit_ B Laurentiani:
_u? ? ? t nouit_ R, super _nouit_ alia manu scriptum _al. uo_:
_nouum_ Dap
84 _abr? pto_ (suprascr. _u_) Paris. 7989: _abinnupto_ Oh
85 _scirant_ L. Mueller: _scibat_ Lachm. _abesse_ ap Munro:
_adesse_ Santen: _obisse_ Baehrens
86 _esset_ D solus
87 _cum_ O
90 Nonius 198 Cinis feminino apud Caesarem et Catullum et Caluum
lectum est, quorum uacillat auctoritas
91 _qualiter et_ scripsi (_et_ Cornish): _que uetet_ (_uectet_
La1 et B, sed hic altera _t_ producta in speciem _r) id_ ? :
_quae ueter id_ ed. Parm. 1473: _quae ueterum id_ Heyse: _quae
uelut_ (_id_ Con. , _his_ Palm. ) Conington, Eduinus Palmer:
_quaene etiam_ Heinsius, G. Hermann: _quae uel idem_ Macnaghten
|| _frater_ GOLa1h: _frater al. fratri_ BRVen
92 _ei_ OD: _hei_ cett. praeter a: _heu_ a || _frat? e? ter_ G,
quod et in R fuerat
93-6 tamquam iniuria repetitos ablegarunt Froehlich,
Hoerschelmann, Birt
93 _ei_ D, non O || _adeptum_ GORVen
98 _cineris_ ?
99 _troya. . . troya_ BLa1D
101 _fertur undique_ ? || _simul_ additum est in ed. antiq.
saec. xv || _circum_ malebat Peiper || _lecta_ Eldik, Skutsch
102 _deos_ Da
103 _ne_ GD: _nec_ ?
105 _quo_ D: _quod_ ? || _tum_] _cum_ G || _laudomia_ ? :
_laodamia_ a
109 _fuerunt_ C: _fu? erunt_ G || _pheneum_ Auantius: _peneum_ ?
110 _siccare_ Schrader: _siccari_ ?
112 _audit_ Palmerius: _aldit_ D: _aut_ a: _audet_ ? : _gaudet_
Weise _amphit_(_yt_ GR Laur. 33. 12)_rioniadis_ ?
114 _perculit_ ahp: _pertul_(_ll_ G)_it_ ?
115 _tr? e? rretur_ G: _ter? retur_ R: _terreretur_ OLa1
116 _Heb'r_ O quod interpretari uereor: _Hebe et ne_ Fleischer
118 _actutum domitum_ scripsi: _tuum domitum_ ? : _diuum domitum_
Da: _tantum indomitam_ Statius: _tunc indomitam_ Conr. de Allio:
_durum domitam_ Lachm. : _tamen indomitam_ Heyse, Munro: _tum te
indomitam_ Riese: _tandem indomitum_ Owen
119 _neque_ Laur. 33. 12, a: _nec_ ? || _tam_ ODhap marg. R ||
_causa_ ?
124 _scuscitata cano uoltarium_ (_uolunt. _ B) _capiti_ ? ||
_suscitat et_ Da
126 _qui_ Phil. et Canon. Lat. 33
128 _quam cum_ scripsi: _quamquam_ ? : _quamcumque_
Carpentoractensis: _quam quae_ ed. Trinc. , Voss, uulg.
129 _tuorum_ ? nisi quod _tuo_ est in A et fuerat in Santeniano:
_horum_ om. _tu_ D
130 _es_ (_est_ D) _flauo_ Da: _efflauo_ O: _eflauo_ ?
131 _tum_ Muretus: _tu_ ?
133 _huc illuc_ Da
137 extat in Compendio Moralium Notabilium Hieremiae Iudicis de
Montagnone Part. II. Lib. 1, Rubric. 5 ed. Ven. 1505
139 _contudit iram_ Hertzberg: _cot_(_quot. _ GR, _cott. _
La1)_idiana_ ? : _continet iram_ Santen: _concoquit i. _ Lachm. :
_condidit i. _ Pohl
Post 139 duos uersus excidisse censebat Statius
140 _facta_ ? : _furta_ Da Lachm. Munr.
141 _at quia_ CAD: _atque_ GORVenBh Laurentiani: _atqui_ p ||
_componier_ Calp. 1481: _componere_ codd.
Post 141 Marcilius censebat non pauca excidisse, idemque Lachm.
iudicauit: refragatus est Munro p. 191. In codicibus nullum
interstitium est.
142 _tremuli tolle_ codd. : _tremulist illa_ Lachm.
143 _dexstra_ Schwabe: _deastra_ ? : _de astra_ (suprascr.
_dex_) a
144 _fraglantem_ scripsi: _fla_(_flan. _ B)_grantem_ ? :
_fragrantem_ D
145 _rara_ Haupt
147 _is_ D: _his_ G, Laur. 33. 12, RVen sed hic puncto addito
(_? is_): _hiis_ O || _unis_ ? : _unus_ Dap || fort. _si nobis is
datur unus Quo lapide illa dies c. notat_, h. e. _is unus lapis
quo candidiore illa notat dies_
148 _diem_ ed. Parm. 1473: _dies_ codd.
149 cf. Carm. Epigraph. Buecheler 270. 2 _et tibi, quod potui_;
1040. 5 _quo possum munere paruo_ || _quo potui_ Muretus ||
_confectum_ codd. fort. _confictum_
150 _Alli_ Scaliger: _aliis_ codd.
151 _nostrum_ Dah Ven
155 _seitis_ Baehrens: _sitis_ Da: _satis_ ?
156 _et domus in qua lusimus_ ? || _ipsa_ post _domus_ add. Da
|| _fort. _olim
157 sic ? quod defenderunt Vahlen scripto _dum qui_, Schmidt _et
qui quam primo_, Owen _et q. p. n. quae tradidit aufert_ ||
_terram dedit_] _te transdedit_ Scaliger: _rem condidit_ ego ed.
1: _dextram dedit hospes_ ed. 2: _taedam dedit_ Baehrens ||
_aufert_] _auspex_ Lipsius: _Anser_ Heyse: _Afer_ Munro
158 _nota_ D: _nota_ (suprascr. _a_) R || _bona_ ap: _bono_ ? :
_semina nata boni_ Peiper
160 _mihi dulce est_ ? : _dulce mihi_ om. _est_ D
LXIX
Noli admirari, quare tibi femina nulla,
Rufe, uelit tenerum supposuisse femur,
non si illam rarae labefactes munere uestis
aut perluciduli deliciis lapidis.
laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur 5
ualle sub alarum trux habitare caper.
hunc metuunt omnes: neque mirum: nam mala ualde est
bestia, nec quicum bella puella cubet.
quare aut crudelem nasorum interfice pestem,
aut admirari desine cur fugiunt. 10
LXIX _IN RVF(F)VM_ ? : spatium unius uersus in O: totum carmen
om. D
2 _rufe_ Ven: _ruffe_ GORCAha
3 _nos illa mare_ ? : corr. Ald. I || _Orientius Common. I. 557,
8 ed. Bellanger _Quo tibi perlucens habitus qui tegmine raro
Offerat ignotis membra tegenda oculis? _
4 _pro luciduli_ (_-oli_ Laur. 33. 12) RVenB Laurentiani
5 _qua_ ADG: _quae_ uel _que_ ORVenCha
8 _nec qui cum_ Ba: _nec cui cum_ GORVen h: _nec cum qua_ (_qua_
om. C) AC et Santenianus
10 _fugiant_ a
LXX
Nulli se dicit mulier mea nubere malle
quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.
dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti,
in uento et rapida scribere oportet aqua.
LXX cum LXIX continuatur in codicibus, nullo spatio relicto
1 _male_ OLa1
2 _iuppiter_ R: _iupiter_ GOVenCAha
4 _in uino_ Blaydes
LXXI
Si quoi, Virro, bono sacer introsum obstitit hircus,
aut si quam merito tarda podagra secat,
aemulus iste tuus, qui uestrum exercet amorem,
mirifice est a te nactus utrumque malum.
nam quotiens futuit, totiens ulciscitur ambos: 5
illam affligit odore, ipse perit podagra.
LXXI cum LXX continuant codices, nullo spatio relicto
1 _Si qua_ (_quo_ Laur. 33. 12, _qua al. quo_ R) _uiro bono
sacrorum_ (_sacratorum_ O) _obstitit_ (_obstit_ D ei R m. pr. )
_hircus_ codd. : _si quoi Virro_ Parthenius: _si quoi iure_
Palladius || _sacer introsum_ scripsi: _sacer alarum_ Calp. 1481
|| _Si quoi iure Bonae sacratorum o. h. _ Froehlich: _Si quoi,
Vare, bonae sectatorum o. h. _ Palmer
2 _quam_ ? : _quem_ p, uulgo: _qua_ Munro || _secat_ (_serat_ a)
Dap: _secunt_ O: _secum_ ?
4 _a te_] _fato_ Hermann
LXXII
Dicebas quondam solum te nosse Catullum,
Lesbia, nec prae me uelle tenere Iouem.
dilexi tum te non tantum ut uulgus amicam,
sed pater ut natos diligit et generos.
nunc te cognoui: quare etsi impensius uror, 5
multo mei tamen es uilior et leuior.
qui potis est? inquis. Quod amantem iniuria talis
cogit amare magis, sed bene uelle minus.
LXXII _AD LESBIAM_ ? : spatium unius uersus in OD
2 _prime_ O: _per me_ G
3 _tunc_ D
6 _multo" me "ita nec_ C unde scripsi _multo mei_ (datiuus est)
_tamen es_ || _m. ita me nec_ ?
7 _quod_ D et Santenianus: _quam_ ?
8 Donatus ad Andr. iv. 3. 3 _item Catullus 'cogit. . . minus. '_
LXXIII
Desine de quoquam quisquam bene uelle mereri,
aut aliquem fieri posse putare pium.
omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne
prodest, immo etiam taedet obestque magis;
ut mihi, quem nemo grauius nec acerbius urget, 5
quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.
LXXIII cum LXXII continuant ? , nullo spatio relicto
1 _quisquam_ ? : _quicquam_ Da
3 Post _benigne_ additum fuerat _est_ ante Lachm. qui ad Lucret.
v. 533 docuit _est_ pro _licet_ usurpatum uerae et germanae
latinitatis non esse
4 _immo etiam tedet obestque_ (sic GOh, _? ? stetque_ R, _stetque_
cett. ) _magisque magis_ codd. || _prodest_ ed. Trinc. Guiet
Buecheler; cf. quae de figura etymologica scripsit Reid ad Cic.
Sull. 12 || _immo etiam taedet, si fit, obestque magis_ Lachm. :
_Caelei, taedet_ Schwabe: _immo taedet obestque et magis atque
magis_ Postgate
5 _quem_ a: _quae_ uel _que_ ?
6 sic O || _amicum habet_ GACD: _a. habet_ marg. _habuit_ RVen
LXXIV
Gellius audierat patruum obiurgare solere,
siquis delicias diceret aut faceret.
hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam
uxorem et patruum reddidit Harpocratem.
quod uoluit fecit: nam, quamuis irrumet ipsum 5
nunc patruum, uerbum non faciet patruus.
LXXIV cum LXXIII continuant ? , nullo spatio relicto
1 _Gellius_ (_Gelius_ h) Laur. 33. 12 hp: _Lelius al. Gellius_
RVen: _Selius_ (suprascr. _l_) O sed Madano _Ge(l)lius_ potius
uisum est: _Lelius_ GCDB Laurentiani || _solere_ Parthenius:
_flere_ ?
3 _perdepsuit_ Scal. : _perdespuit_ ?
LXXV
Huc est mens deducta tua, mea Lesbia, culpa,
atque ita se officio perdidit ipsa suo,
ut iam nec bene uelle queat tibi, si optima fias,
nec desistere amare, omnia si facias.
LXXV cum LXXIV continuant ? , nullo spatio relicto
1 _Huc_ ? : _hunc_ Phil. : _nunc_ p unde Scal. hoc tetrastichon a
c. LXXXVII per errorem abscissum et cum eo coniungendum putauit
hoc modo: _Nulla potest mulier tantum se dicere amatam Vere,
quantum a me Lesbia amata mea es. Nulla fides nullo fuit umquam
foedere tanta, Quanta in amore meo ex parte reperta mea est.
Nunc est mens adducta_ || _tua, mea Lesbia, culpa, Atque ita se
officio perdidit ipsa suo, Vt iam nec bene uelle queam tibi, si
optima fias, Nec desistere amare, omnia si facias. _ Scaligerum
plerique secuti sunt et Lachm. , qui errorem ad transpositas
paginas archetypi referebat || _deducta_ ? : _diducta_ Lachm. :
_adducta_ p
3 _uelle queat tibi_ Lachm. : _uelleque tot tibi_ ? : _uelle queam
tibi_ p ex corr. Itali ignoti
LXXVI
Siqua recordanti benefacta priora uoluptas
est homini, cum se cogitat esse pium,
nec sanctam uiolasse fidem, nec foedere in ullo
diuum ad fallendos numine abusum homines,
multa parata manent in longa aetate, Catulle, 5
ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
aut facere, haec a te dictaque factaque sunt.
omnia quae ingratae perierunt credita menti.
quare iam te cur amplius excrucies? 10
quin tu animo offirmas atque istinc te ipse reducis,
et dis inuitis desinis esse miser?
difficile est longum subito deponere amorem.
difficile est, uerum hoc qua lubet efficias:
una salus haec est, hoc est tibi peruincendum, 15
hoc facias, siue id non pote siue pote.
o di, si uestrum est misereri, aut si quibus umquam
extremam iam ipsa in morte tulistis opem,
me miserum aspicite et, si uitam puriter egi,
eripite hanc pestem perniciemque mihi, 20
sei mihi surrepens imos ut torpor in artus
expulit ex omni pectore laetitias.
non iam illud quaero, contra ut me diligat illa,
aut, quod non potis est, esse pudica uelit:
ipse ualere opto et taetram hunc deponere morbum. 25
o di, reddite mi hoc pro pietate mea.
LXXVI cum LXXV continuant ? , nullo spatio relicto
3 _in ullo_ p: _nullo_ ?
4 _numine_ ? : fort. _nomine_ || _Cic. Font. xiv. 30 _Iuppiter
cuius nomine maiores nostri uinctam testimoniorum fidem esse
uoluerunt
5 _manent_ Laur. 33. 12 Dap: _manenti_ ? : _manentum_ O: _manent
tum_ Schulze
9 _omniaque_ ?
10 _iam te cur_ Da: _cur te iam_ ? : _cur curis te amplius_
Busche: _cur te iam pluribus e. _ Peiper: _cur iam tete a. e. _
Housman
11 _qui tu_ (_tui_ GO, _tu? _ R) _animo affirmas_ (_offirmas_ GO)
_atque instinctoque_ (_-teque_ O) _reducis_ ? : _quin_ Laur.
33. 12, ap: _atque istinc teque_ Heinsius: _itaque_ (Scal. )
_istinc teque r. _ Lachm. : _tuaque istinc teque r. _ Froehlich:
_teque istinc tute r. _ Heyse: _atque istinc te ipse r. _ scripsi,
Ov. Trist. v. 7. 65, Met. ix. 746
12 _des_ ? : _deis_ h Lachm.
13 Extat in Compend. Moral. Notab. Hieremiae Iudicis de
Montagnone P. iiii. 5. 11 || _amic? ? ? _ (suprascr. _orem_) R, non
Ven
14 _hec_ O: om. B || _quam lubet_ ? || _officias_ Oh
15 _hec est hec_ GO
16 _hec_ G || _fac_(_t_ R)_ies_ RVenBCAap
18 _extrema_ (_extremo_ GO, prius R, _extreme/a_ Ven) _iam
ipsam_ ? : _extremam_ Dp: _extremo_ uindicauit Schmidt ex Nep.
Hamilc. ii. 3 || _ipsa in_ Ald. I
21 _sei_ scripsi: _seu_ ? : _se_ Bod. Lat. Class. e. 15: _quae_
Calp. 1481 || _torpor_ ed. 1473: _corpore_ ?
22 _? e? i? i? s letitias_ R
23 _contra ut me_ Da: _contra me ut me_ ? : _contra me ut_ Heyse
26 _dei_ GO: _dii_ RVen || _mi_] _mi(c)hi_ GO, prius R || _pro
pietate_ Ven: _proprietate_ ? || _Carm. Epigraph. Buecheler
1141. 24 _hunc titulum scripsit pro pietate sua
LXXVII
Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice
(frustra? immo magno cum pretio atque malo),
sicine subrepsti mei, atque intestina perurens
ei misero eripuisti omnia nostra bona?
eripuisti, heu heu nostrae crudele uenenum 5
uitae, heu heu nostrae pestis amicitiae.
sed nunc id doleo, quod purae pura puellae
suauia comminxit spurca saliua tua.
uerum id non impune feres: nam te omnia saecla
noscent, et qui sis fama loquetur anus. 10
LXXVII _AD RVF(F)VM_ ? : spatium unius uersus in OD
1 _Ruffe_ ? || _nequiquam_ Ven m. pr. : _ne quicquam_ GOR et
plerique _amice_ Oh: _amico_ ? Lachm.
3 _siccine subrec_(_rep_ OVen Laur. 33. 12)_ti mei_ ? :
_subrepsti_ Calpurnius || _mei_ datiuum reuocauit Lachm.
4 _ei_ Lachm. : _si_ GOCAh: _sic_ Da: _si al. mi_ RVen: _mi_ B
Laurentiani
5 _heripuisti_ GA
5, 6 _heu heu_ CDaVen: _he heu_ G: _heu {heu}_ R: _heu_ OBLa1h
6 _nostre_ Oh: _nostro_ ? || _pestis_ Ald. I. : _pectus_ ? ||
_heu non uerae pectus a. _ Palmer
7-10 qui in codicibus post LXXVIII. 6 leguntur huc reuocauit
Scaliger, post XCI. 10 ponebant Conr. de Allio et Bergk
8 _conminxit_ Scal. : _connuxit_ O: _coniunxit_ ? nisi quod
_conuinxit_ est in La1
9 _uerum id non_ Oh: _uerum non id_ G: _id uerum non_ cett.
10 _quis_ GRCA Laurentiani || _fama loquetur anus_ Calp. 1481:
_famuloque tanus_ (_tanus al. tenus_ RVen, _canus_ G, _tenus_ B)
codd.
LXXVIII
Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx
alterius, lepidus filius alterius.
Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,
cum puero ut bello bella puella cubet.
Gallus homo est stultus, nec se uidet esse maritum, 5
qui patruus patrui monstret adulterium.
LXXVIII cum LXXVII continuant ? , nullo spatio relicto
6 _patruum_ a
Post 6 secuntur in codicibus _LXXVII. 7-10 sed nunc. . . loquetur
anus_, dein LXXIX nullo spatio
LXXIX
Lesbius est pulcer. quid ni? quem Lesbia malit
quam te cum tota gente, Catulle, tua.
sed tamen hic pulcer uendat cum gente Catullum,
si tria natorum suauia reppererit.
1 _quid ni quem_ h et marg. Santeniani: _quid inquam ? mallit_
GRVen a
2 _Catule_ R
4 _notorum_ O: _not. _ (suprascr. _a_) Brixianus: _amatorum_
Heinsius: _aratorum_ Peiper: _nostrorum_ Schoell || _reppererit_
O: _repererit_ GRAC Laurentiani
LXXX
Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella
hiberna fiant candidiora niue,
mane domo cum exis et cum te octaua quiete
e molli longo suscitat hora die?
nescio quid certe est: an uere fama susurrat 5
grandia te medii tenta uorare uiri?
sic certe est: clamant Victoris rupta miselli
ilia, et emulso labra notata sero.
LXXX _AD GELLIVM_ ? : spatium unius uersus in O
3 _domum_ Dh || _cum exisset cum_ ? : corr. Da
4 _e_] _te_ D: num _de_?
6 _tenta_ Dh Laur. 33. 12 Paris. 7989: _tanta al. tenta_ R Ven:
_tanta_ ?
7 _Victoris]_ num _fictoris_? cf. Non. 308
8 _ilia_ Palladius: _ilia et emulso_ Pierius Valerianus et
Gabriel Faernus, teste Statio: _ille_ (_ill?
_salso_ Baehrens
63 _hec_ O et Paris. 7989 || _ueluti_ Reeck
64 _lenius_ hap: _leuius_ ?
65 _implorata_ hp: _implorate_ ? : _impl_(_ph_ Bod. )_orante_ a et
Bod. Lat. Class. e. 15: _imploratu_ Lachm. : _implorati_ Heyse:
fort. _iam uice Pollucis iam Castoris implorata_
66 _allius_ (marg. _uel manllius_) O: _malius_ La1: _manlius_ ? :
_Manius_ Lachm.
67 _clausum_ O et Paris. 7989: _clasum_ C: _classum_ GRVenAB
Laurentiani: _clussum_ Schwabe
68 _dominae_ Froehlich
69 _ad quam_ ? : _ut clam_ Schoell
72 _inixsa_ La1: _innix? ? a_ B: _inixa_ O Paris. 7989 || _in
solea_ D: _constitit in s. _ Ald. I. edd. ante Lachm.
73 _amorem_ ? : _amore? _ R: corr. Da
74 _Prothes_(_tes-_ O)_ileam laudomia_ ? : _laod. _ ap
75 _inceptam_ Turnebus: _incepta_ ?
76 _conciliasset_ Da
77 _r? musia_ O: _ranusia_ ?
78 _eris_ D
79 _desideret_ p: _deficeret_ ?
80 _laudomia_ ? : _laod. _ ap || _uirgo_ G (marg. _uiro_) ORVen
(sed hi duo deleta _g_) h
81 _noui_ ed. Trinc. : _nouit_ GOAVen: _uouit_ B Laurentiani:
_u? ? ? t nouit_ R, super _nouit_ alia manu scriptum _al. uo_:
_nouum_ Dap
84 _abr? pto_ (suprascr. _u_) Paris. 7989: _abinnupto_ Oh
85 _scirant_ L. Mueller: _scibat_ Lachm. _abesse_ ap Munro:
_adesse_ Santen: _obisse_ Baehrens
86 _esset_ D solus
87 _cum_ O
90 Nonius 198 Cinis feminino apud Caesarem et Catullum et Caluum
lectum est, quorum uacillat auctoritas
91 _qualiter et_ scripsi (_et_ Cornish): _que uetet_ (_uectet_
La1 et B, sed hic altera _t_ producta in speciem _r) id_ ? :
_quae ueter id_ ed. Parm. 1473: _quae ueterum id_ Heyse: _quae
uelut_ (_id_ Con. , _his_ Palm. ) Conington, Eduinus Palmer:
_quaene etiam_ Heinsius, G. Hermann: _quae uel idem_ Macnaghten
|| _frater_ GOLa1h: _frater al. fratri_ BRVen
92 _ei_ OD: _hei_ cett. praeter a: _heu_ a || _frat? e? ter_ G,
quod et in R fuerat
93-6 tamquam iniuria repetitos ablegarunt Froehlich,
Hoerschelmann, Birt
93 _ei_ D, non O || _adeptum_ GORVen
98 _cineris_ ?
99 _troya. . . troya_ BLa1D
101 _fertur undique_ ? || _simul_ additum est in ed. antiq.
saec. xv || _circum_ malebat Peiper || _lecta_ Eldik, Skutsch
102 _deos_ Da
103 _ne_ GD: _nec_ ?
105 _quo_ D: _quod_ ? || _tum_] _cum_ G || _laudomia_ ? :
_laodamia_ a
109 _fuerunt_ C: _fu? erunt_ G || _pheneum_ Auantius: _peneum_ ?
110 _siccare_ Schrader: _siccari_ ?
112 _audit_ Palmerius: _aldit_ D: _aut_ a: _audet_ ? : _gaudet_
Weise _amphit_(_yt_ GR Laur. 33. 12)_rioniadis_ ?
114 _perculit_ ahp: _pertul_(_ll_ G)_it_ ?
115 _tr? e? rretur_ G: _ter? retur_ R: _terreretur_ OLa1
116 _Heb'r_ O quod interpretari uereor: _Hebe et ne_ Fleischer
118 _actutum domitum_ scripsi: _tuum domitum_ ? : _diuum domitum_
Da: _tantum indomitam_ Statius: _tunc indomitam_ Conr. de Allio:
_durum domitam_ Lachm. : _tamen indomitam_ Heyse, Munro: _tum te
indomitam_ Riese: _tandem indomitum_ Owen
119 _neque_ Laur. 33. 12, a: _nec_ ? || _tam_ ODhap marg. R ||
_causa_ ?
124 _scuscitata cano uoltarium_ (_uolunt. _ B) _capiti_ ? ||
_suscitat et_ Da
126 _qui_ Phil. et Canon. Lat. 33
128 _quam cum_ scripsi: _quamquam_ ? : _quamcumque_
Carpentoractensis: _quam quae_ ed. Trinc. , Voss, uulg.
129 _tuorum_ ? nisi quod _tuo_ est in A et fuerat in Santeniano:
_horum_ om. _tu_ D
130 _es_ (_est_ D) _flauo_ Da: _efflauo_ O: _eflauo_ ?
131 _tum_ Muretus: _tu_ ?
133 _huc illuc_ Da
137 extat in Compendio Moralium Notabilium Hieremiae Iudicis de
Montagnone Part. II. Lib. 1, Rubric. 5 ed. Ven. 1505
139 _contudit iram_ Hertzberg: _cot_(_quot. _ GR, _cott. _
La1)_idiana_ ? : _continet iram_ Santen: _concoquit i. _ Lachm. :
_condidit i. _ Pohl
Post 139 duos uersus excidisse censebat Statius
140 _facta_ ? : _furta_ Da Lachm. Munr.
141 _at quia_ CAD: _atque_ GORVenBh Laurentiani: _atqui_ p ||
_componier_ Calp. 1481: _componere_ codd.
Post 141 Marcilius censebat non pauca excidisse, idemque Lachm.
iudicauit: refragatus est Munro p. 191. In codicibus nullum
interstitium est.
142 _tremuli tolle_ codd. : _tremulist illa_ Lachm.
143 _dexstra_ Schwabe: _deastra_ ? : _de astra_ (suprascr.
_dex_) a
144 _fraglantem_ scripsi: _fla_(_flan. _ B)_grantem_ ? :
_fragrantem_ D
145 _rara_ Haupt
147 _is_ D: _his_ G, Laur. 33. 12, RVen sed hic puncto addito
(_? is_): _hiis_ O || _unis_ ? : _unus_ Dap || fort. _si nobis is
datur unus Quo lapide illa dies c. notat_, h. e. _is unus lapis
quo candidiore illa notat dies_
148 _diem_ ed. Parm. 1473: _dies_ codd.
149 cf. Carm. Epigraph. Buecheler 270. 2 _et tibi, quod potui_;
1040. 5 _quo possum munere paruo_ || _quo potui_ Muretus ||
_confectum_ codd. fort. _confictum_
150 _Alli_ Scaliger: _aliis_ codd.
151 _nostrum_ Dah Ven
155 _seitis_ Baehrens: _sitis_ Da: _satis_ ?
156 _et domus in qua lusimus_ ? || _ipsa_ post _domus_ add. Da
|| _fort. _olim
157 sic ? quod defenderunt Vahlen scripto _dum qui_, Schmidt _et
qui quam primo_, Owen _et q. p. n. quae tradidit aufert_ ||
_terram dedit_] _te transdedit_ Scaliger: _rem condidit_ ego ed.
1: _dextram dedit hospes_ ed. 2: _taedam dedit_ Baehrens ||
_aufert_] _auspex_ Lipsius: _Anser_ Heyse: _Afer_ Munro
158 _nota_ D: _nota_ (suprascr. _a_) R || _bona_ ap: _bono_ ? :
_semina nata boni_ Peiper
160 _mihi dulce est_ ? : _dulce mihi_ om. _est_ D
LXIX
Noli admirari, quare tibi femina nulla,
Rufe, uelit tenerum supposuisse femur,
non si illam rarae labefactes munere uestis
aut perluciduli deliciis lapidis.
laedit te quaedam mala fabula, qua tibi fertur 5
ualle sub alarum trux habitare caper.
hunc metuunt omnes: neque mirum: nam mala ualde est
bestia, nec quicum bella puella cubet.
quare aut crudelem nasorum interfice pestem,
aut admirari desine cur fugiunt. 10
LXIX _IN RVF(F)VM_ ? : spatium unius uersus in O: totum carmen
om. D
2 _rufe_ Ven: _ruffe_ GORCAha
3 _nos illa mare_ ? : corr. Ald. I || _Orientius Common. I. 557,
8 ed. Bellanger _Quo tibi perlucens habitus qui tegmine raro
Offerat ignotis membra tegenda oculis? _
4 _pro luciduli_ (_-oli_ Laur. 33. 12) RVenB Laurentiani
5 _qua_ ADG: _quae_ uel _que_ ORVenCha
8 _nec qui cum_ Ba: _nec cui cum_ GORVen h: _nec cum qua_ (_qua_
om. C) AC et Santenianus
10 _fugiant_ a
LXX
Nulli se dicit mulier mea nubere malle
quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.
dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti,
in uento et rapida scribere oportet aqua.
LXX cum LXIX continuatur in codicibus, nullo spatio relicto
1 _male_ OLa1
2 _iuppiter_ R: _iupiter_ GOVenCAha
4 _in uino_ Blaydes
LXXI
Si quoi, Virro, bono sacer introsum obstitit hircus,
aut si quam merito tarda podagra secat,
aemulus iste tuus, qui uestrum exercet amorem,
mirifice est a te nactus utrumque malum.
nam quotiens futuit, totiens ulciscitur ambos: 5
illam affligit odore, ipse perit podagra.
LXXI cum LXX continuant codices, nullo spatio relicto
1 _Si qua_ (_quo_ Laur. 33. 12, _qua al. quo_ R) _uiro bono
sacrorum_ (_sacratorum_ O) _obstitit_ (_obstit_ D ei R m. pr. )
_hircus_ codd. : _si quoi Virro_ Parthenius: _si quoi iure_
Palladius || _sacer introsum_ scripsi: _sacer alarum_ Calp. 1481
|| _Si quoi iure Bonae sacratorum o. h. _ Froehlich: _Si quoi,
Vare, bonae sectatorum o. h. _ Palmer
2 _quam_ ? : _quem_ p, uulgo: _qua_ Munro || _secat_ (_serat_ a)
Dap: _secunt_ O: _secum_ ?
4 _a te_] _fato_ Hermann
LXXII
Dicebas quondam solum te nosse Catullum,
Lesbia, nec prae me uelle tenere Iouem.
dilexi tum te non tantum ut uulgus amicam,
sed pater ut natos diligit et generos.
nunc te cognoui: quare etsi impensius uror, 5
multo mei tamen es uilior et leuior.
qui potis est? inquis. Quod amantem iniuria talis
cogit amare magis, sed bene uelle minus.
LXXII _AD LESBIAM_ ? : spatium unius uersus in OD
2 _prime_ O: _per me_ G
3 _tunc_ D
6 _multo" me "ita nec_ C unde scripsi _multo mei_ (datiuus est)
_tamen es_ || _m. ita me nec_ ?
7 _quod_ D et Santenianus: _quam_ ?
8 Donatus ad Andr. iv. 3. 3 _item Catullus 'cogit. . . minus. '_
LXXIII
Desine de quoquam quisquam bene uelle mereri,
aut aliquem fieri posse putare pium.
omnia sunt ingrata, nihil fecisse benigne
prodest, immo etiam taedet obestque magis;
ut mihi, quem nemo grauius nec acerbius urget, 5
quam modo qui me unum atque unicum amicum habuit.
LXXIII cum LXXII continuant ? , nullo spatio relicto
1 _quisquam_ ? : _quicquam_ Da
3 Post _benigne_ additum fuerat _est_ ante Lachm. qui ad Lucret.
v. 533 docuit _est_ pro _licet_ usurpatum uerae et germanae
latinitatis non esse
4 _immo etiam tedet obestque_ (sic GOh, _? ? stetque_ R, _stetque_
cett. ) _magisque magis_ codd. || _prodest_ ed. Trinc. Guiet
Buecheler; cf. quae de figura etymologica scripsit Reid ad Cic.
Sull. 12 || _immo etiam taedet, si fit, obestque magis_ Lachm. :
_Caelei, taedet_ Schwabe: _immo taedet obestque et magis atque
magis_ Postgate
5 _quem_ a: _quae_ uel _que_ ?
6 sic O || _amicum habet_ GACD: _a. habet_ marg. _habuit_ RVen
LXXIV
Gellius audierat patruum obiurgare solere,
siquis delicias diceret aut faceret.
hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam
uxorem et patruum reddidit Harpocratem.
quod uoluit fecit: nam, quamuis irrumet ipsum 5
nunc patruum, uerbum non faciet patruus.
LXXIV cum LXXIII continuant ? , nullo spatio relicto
1 _Gellius_ (_Gelius_ h) Laur. 33. 12 hp: _Lelius al. Gellius_
RVen: _Selius_ (suprascr. _l_) O sed Madano _Ge(l)lius_ potius
uisum est: _Lelius_ GCDB Laurentiani || _solere_ Parthenius:
_flere_ ?
3 _perdepsuit_ Scal. : _perdespuit_ ?
LXXV
Huc est mens deducta tua, mea Lesbia, culpa,
atque ita se officio perdidit ipsa suo,
ut iam nec bene uelle queat tibi, si optima fias,
nec desistere amare, omnia si facias.
LXXV cum LXXIV continuant ? , nullo spatio relicto
1 _Huc_ ? : _hunc_ Phil. : _nunc_ p unde Scal. hoc tetrastichon a
c. LXXXVII per errorem abscissum et cum eo coniungendum putauit
hoc modo: _Nulla potest mulier tantum se dicere amatam Vere,
quantum a me Lesbia amata mea es. Nulla fides nullo fuit umquam
foedere tanta, Quanta in amore meo ex parte reperta mea est.
Nunc est mens adducta_ || _tua, mea Lesbia, culpa, Atque ita se
officio perdidit ipsa suo, Vt iam nec bene uelle queam tibi, si
optima fias, Nec desistere amare, omnia si facias. _ Scaligerum
plerique secuti sunt et Lachm. , qui errorem ad transpositas
paginas archetypi referebat || _deducta_ ? : _diducta_ Lachm. :
_adducta_ p
3 _uelle queat tibi_ Lachm. : _uelleque tot tibi_ ? : _uelle queam
tibi_ p ex corr. Itali ignoti
LXXVI
Siqua recordanti benefacta priora uoluptas
est homini, cum se cogitat esse pium,
nec sanctam uiolasse fidem, nec foedere in ullo
diuum ad fallendos numine abusum homines,
multa parata manent in longa aetate, Catulle, 5
ex hoc ingrato gaudia amore tibi.
nam quaecumque homines bene cuiquam aut dicere possunt
aut facere, haec a te dictaque factaque sunt.
omnia quae ingratae perierunt credita menti.
quare iam te cur amplius excrucies? 10
quin tu animo offirmas atque istinc te ipse reducis,
et dis inuitis desinis esse miser?
difficile est longum subito deponere amorem.
difficile est, uerum hoc qua lubet efficias:
una salus haec est, hoc est tibi peruincendum, 15
hoc facias, siue id non pote siue pote.
o di, si uestrum est misereri, aut si quibus umquam
extremam iam ipsa in morte tulistis opem,
me miserum aspicite et, si uitam puriter egi,
eripite hanc pestem perniciemque mihi, 20
sei mihi surrepens imos ut torpor in artus
expulit ex omni pectore laetitias.
non iam illud quaero, contra ut me diligat illa,
aut, quod non potis est, esse pudica uelit:
ipse ualere opto et taetram hunc deponere morbum. 25
o di, reddite mi hoc pro pietate mea.
LXXVI cum LXXV continuant ? , nullo spatio relicto
3 _in ullo_ p: _nullo_ ?
4 _numine_ ? : fort. _nomine_ || _Cic. Font. xiv. 30 _Iuppiter
cuius nomine maiores nostri uinctam testimoniorum fidem esse
uoluerunt
5 _manent_ Laur. 33. 12 Dap: _manenti_ ? : _manentum_ O: _manent
tum_ Schulze
9 _omniaque_ ?
10 _iam te cur_ Da: _cur te iam_ ? : _cur curis te amplius_
Busche: _cur te iam pluribus e. _ Peiper: _cur iam tete a. e. _
Housman
11 _qui tu_ (_tui_ GO, _tu? _ R) _animo affirmas_ (_offirmas_ GO)
_atque instinctoque_ (_-teque_ O) _reducis_ ? : _quin_ Laur.
33. 12, ap: _atque istinc teque_ Heinsius: _itaque_ (Scal. )
_istinc teque r. _ Lachm. : _tuaque istinc teque r. _ Froehlich:
_teque istinc tute r. _ Heyse: _atque istinc te ipse r. _ scripsi,
Ov. Trist. v. 7. 65, Met. ix. 746
12 _des_ ? : _deis_ h Lachm.
13 Extat in Compend. Moral. Notab. Hieremiae Iudicis de
Montagnone P. iiii. 5. 11 || _amic? ? ? _ (suprascr. _orem_) R, non
Ven
14 _hec_ O: om. B || _quam lubet_ ? || _officias_ Oh
15 _hec est hec_ GO
16 _hec_ G || _fac_(_t_ R)_ies_ RVenBCAap
18 _extrema_ (_extremo_ GO, prius R, _extreme/a_ Ven) _iam
ipsam_ ? : _extremam_ Dp: _extremo_ uindicauit Schmidt ex Nep.
Hamilc. ii. 3 || _ipsa in_ Ald. I
21 _sei_ scripsi: _seu_ ? : _se_ Bod. Lat. Class. e. 15: _quae_
Calp. 1481 || _torpor_ ed. 1473: _corpore_ ?
22 _? e? i? i? s letitias_ R
23 _contra ut me_ Da: _contra me ut me_ ? : _contra me ut_ Heyse
26 _dei_ GO: _dii_ RVen || _mi_] _mi(c)hi_ GO, prius R || _pro
pietate_ Ven: _proprietate_ ? || _Carm. Epigraph. Buecheler
1141. 24 _hunc titulum scripsit pro pietate sua
LXXVII
Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice
(frustra? immo magno cum pretio atque malo),
sicine subrepsti mei, atque intestina perurens
ei misero eripuisti omnia nostra bona?
eripuisti, heu heu nostrae crudele uenenum 5
uitae, heu heu nostrae pestis amicitiae.
sed nunc id doleo, quod purae pura puellae
suauia comminxit spurca saliua tua.
uerum id non impune feres: nam te omnia saecla
noscent, et qui sis fama loquetur anus. 10
LXXVII _AD RVF(F)VM_ ? : spatium unius uersus in OD
1 _Ruffe_ ? || _nequiquam_ Ven m. pr. : _ne quicquam_ GOR et
plerique _amice_ Oh: _amico_ ? Lachm.
3 _siccine subrec_(_rep_ OVen Laur. 33. 12)_ti mei_ ? :
_subrepsti_ Calpurnius || _mei_ datiuum reuocauit Lachm.
4 _ei_ Lachm. : _si_ GOCAh: _sic_ Da: _si al. mi_ RVen: _mi_ B
Laurentiani
5 _heripuisti_ GA
5, 6 _heu heu_ CDaVen: _he heu_ G: _heu {heu}_ R: _heu_ OBLa1h
6 _nostre_ Oh: _nostro_ ? || _pestis_ Ald. I. : _pectus_ ? ||
_heu non uerae pectus a. _ Palmer
7-10 qui in codicibus post LXXVIII. 6 leguntur huc reuocauit
Scaliger, post XCI. 10 ponebant Conr. de Allio et Bergk
8 _conminxit_ Scal. : _connuxit_ O: _coniunxit_ ? nisi quod
_conuinxit_ est in La1
9 _uerum id non_ Oh: _uerum non id_ G: _id uerum non_ cett.
10 _quis_ GRCA Laurentiani || _fama loquetur anus_ Calp. 1481:
_famuloque tanus_ (_tanus al. tenus_ RVen, _canus_ G, _tenus_ B)
codd.
LXXVIII
Gallus habet fratres, quorum est lepidissima coniunx
alterius, lepidus filius alterius.
Gallus homo est bellus: nam dulces iungit amores,
cum puero ut bello bella puella cubet.
Gallus homo est stultus, nec se uidet esse maritum, 5
qui patruus patrui monstret adulterium.
LXXVIII cum LXXVII continuant ? , nullo spatio relicto
6 _patruum_ a
Post 6 secuntur in codicibus _LXXVII. 7-10 sed nunc. . . loquetur
anus_, dein LXXIX nullo spatio
LXXIX
Lesbius est pulcer. quid ni? quem Lesbia malit
quam te cum tota gente, Catulle, tua.
sed tamen hic pulcer uendat cum gente Catullum,
si tria natorum suauia reppererit.
1 _quid ni quem_ h et marg. Santeniani: _quid inquam ? mallit_
GRVen a
2 _Catule_ R
4 _notorum_ O: _not. _ (suprascr. _a_) Brixianus: _amatorum_
Heinsius: _aratorum_ Peiper: _nostrorum_ Schoell || _reppererit_
O: _repererit_ GRAC Laurentiani
LXXX
Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella
hiberna fiant candidiora niue,
mane domo cum exis et cum te octaua quiete
e molli longo suscitat hora die?
nescio quid certe est: an uere fama susurrat 5
grandia te medii tenta uorare uiri?
sic certe est: clamant Victoris rupta miselli
ilia, et emulso labra notata sero.
LXXX _AD GELLIVM_ ? : spatium unius uersus in O
3 _domum_ Dh || _cum exisset cum_ ? : corr. Da
4 _e_] _te_ D: num _de_?
6 _tenta_ Dh Laur. 33. 12 Paris. 7989: _tanta al. tenta_ R Ven:
_tanta_ ?
7 _Victoris]_ num _fictoris_? cf. Non. 308
8 _ilia_ Palladius: _ilia et emulso_ Pierius Valerianus et
Gabriel Faernus, teste Statio: _ille_ (_ill?
